خطاب خداوند به شهداء: آیا چیزی میل دارید (تا برایتان فراهم شود)؟(۱)

مسلم: باب [فَضْلِ الجِهَادِ وَالسِّیَرِ]

۱۸۵- «عَنْ مَسْرُوقٍ قَالَ: سَأَلْنَا – أَوْ سَأَلْتُ – عَبْدَ اللهِ (أَیْ: اِبْنَ مَسْعُودٍ) عَنْ هَذِهِ الْآیَهِ: ﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡیَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ یُرۡزَقُونَ ١۶٩﴾ [آل‌عمران: ۱۶۹]. قَالَ: أَمَا إِنَّا قَدْ سَأَلْنَا عَنْ ذَلِکَ، فَقَالَ: أَرْوَاحُهُمْ فِی جَوْفِ طَیْرٍ خُضْرٍ، لَهَا قَنَادِیلُ مُعَلَّقَهٌ بِالْعَرْشِ، تَسْرَحُ مِنَ الْجَنَّهِ حَیْثُ شَاءَتْ، ثُمَّ تَأْوِی إِلَى تِلْکَ الْقَنَادِیلِ، فَاطَّلَعَ إِلَیْهِمْ رَبُّهُمُ اطِّلَاعَهً، فَقَالَ: هَلْ تَشْتَهُونَ شَیْئًا؟ قَالُوا: أَیَّ شَیْءٍ نَشْتَهِی وَنَحْنُ نَسْرَحُ مِنَ الْجَنَّهِ حَیْثُ شِئْنَا؟ فَفَعَلَ ذَلِکَ بِهِمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ، فَلَمَّا رَأَوْا أَنَّهُمْ لَنْ یُتْرَکُوا مِنْ أَنْ یُسْأَلُوا، قَالُوا: یَا رَبِّ! نُرِیدُ أَنْ تَرُدَّ أَرْوَاحَنَا فِی أَجْسَادِنَا، حَتَّى نُقْتَلَ فِی سَبِیلِکَ مَرَّهً أُخْرَى، فَلَمَّا رَأَى أَنْ لَیْسَ لَهُمْ حَاجَهٌ تُرِکُوا».

185. «از مسروق روایت شده است که گفت: از ابن مسعود رضی الله عنه در باره‌ی این آیه سؤال کردم یا (شک راوی) سؤال کردیم: ﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡیَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ یُرۡزَقُونَ ١۶٩﴾ [آل‌عمران: ۱۶۹]. «و کسانی را که در راه خدا کشته می‌شوند، مرده نشمار. بلکه آن‌ها زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند»، ایشان گفتند: ما همین سؤال را از پیامبرصلی الله علیه و سلم پرسیدیم، ایشان فرمودند: ارواح شهدا در میان پرندگانی سبزرنگ قرار دارند و قندیل‌ها (مکان‌ها)یی دارند که به عرش معلق هستند، در بهشت هرجا که بخواهند به تندی می‌روند و سپس به جای نخست‌شان برمی‌گردند. خداوند به آن‌ها نظر می‌کند (توجه می‌کند) و می‌فرماید: آیا چیزی میل دارید (تا برایتان فراهم شود)؟ عرض می‌کنند: چه چیزی را میل کنیم، در حالی که در بهشت هرجا بخواهیم می‌رویم؟ خداوند سه بار این سؤال را تکرار می‌کند، آن وقت آن‌ها وقتی می‌بینند که مرتب از آن‌ها سؤال می‌شود و رها نمی‌شوند، می‌گویند: خدایا! می‌خواهیم ارواح‌مان را به بدن‌هایمان برگردانی تا دوباره در راه تو جهاد کنیم و کشته شویم، اما وقتی که خداوند می‌بیند نیازی ندارند، آن‌ها را به حال خودشان رها می‌کند».