- تجاوز و ستمگری؛ ﴿إِنَّمَا بَغۡیُکُمۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِکُمۖ﴾ [یونس: ۲۳] «در حقیقت شما بر خودتان ستم و تجاوز میکنید».
- پیمان شکنی؛ ﴿فَمَن نَّکَثَ فَإِنَّمَا یَنکُثُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ﴾ [الفتح: ۱۰] «هر کس، پیمان شکنی کند، در حقیقت به زیان خودش پیمان شکنی مینماید».
- ستمگر، هرگز نمیتواند از دست خداوند فرار کند؛ ﴿فَتِلۡکَ بُیُوتُهُمۡ خَاوِیَهَۢ بِمَا ظَلَمُوٓاْۚ﴾ [النمل: ۵۲] «پس آن، خانههای ایشان است که به سبب ستمی که کردهاند، فرو تپیده و خالی از سکنه شده است».
نتیجه عمل صالح خیلی زود هویدا میگردد و ماندگار است؛ چرا که خداوند، بخشایشگر و قدرشناس است: ﴿فََٔاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ ثَوَابَ ٱلدُّنۡیَا وَحُسۡنَ ثَوَابِ ٱلۡأٓخِرَهِۗ﴾ [آل عمران: ۱۴۸] «پس خداوند، پاداش دنیا و پاداش خوب آخرت را به آنان داد».
هر کس از خداوند، فرمانبرداری نماید، خداوند متعال نیز او را دوست میدارد. ﴿فَٱتَّبِعُونِی یُحۡبِبۡکُمُ ٱللَّهُ﴾ [آل عمران: ۳۱].
هر گاه بنده، از محبت خدا نسبت به خود، آگاه باشد، خوشبخت و شادمان میشود. چون او با پروردگاری تعامل مینماید که روزی میدهد و یاری میکند: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلرَّزَّاقُ﴾ [الذاریات: ۵۸] «بیگمان خداوند، روزی دهنده است». ﴿وَمَا ٱلنَّصۡرُ إِلَّا مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ﴾ [آل عمران: ۱۲۶] «و یاری و کمک، تنها از سوی خداوند است».
خداوند، توبه کنندگان را میآمرزد: ﴿وَإِنِّی لَغَفَّارٞ لِّمَن تَابَ﴾ [طه: ۸۲] «و من، هرکس را که توبه کند، میآمرزم».
خداوند، توبه را میپذیرد: ﴿إِنَّهُۥ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِیمُ ٣٧﴾ [البقره: ۳۷] «بیگمان خداوند، توبه پذیر مهربان است».
خداوند، انتقام دوستان خود را از دشمنانش میگیرد: ﴿إِنَّا مُنتَقِمُونَ ١۶﴾ [الدخان: ۱۶] «بیگمان ما انتقام گیرنده هستیم».
سبحان الله! او، چقدر کامل و بزرگوار و باشکوه است. ﴿هَلۡ تَعۡلَمُ لَهُۥ سَمِیّٗا ۶۵﴾ [مریم: ۶۵] «آیا برای او همنام و همتایی سراغ داری»؟!
شیخ عبدالرحمن سعدی کتابچه باارزشی به نام (الوسائل المفیده فی الحیاه السعیده) دارد که در آن میگوید: «یکی از عوامل سعادت، این است که بنده، به نعمتهایی که خداوند، به او ارزانی نموده، بنگرد تا دریابدکه او با برخورداری از این نعمتها، بر انسانهای بیشماری برتری دارد. در این صورت بنده، به لطف و فضل خداوند نسبت به خود پی میبرد».
اگر بنده با وجود تمام کوتاهیهایش در امور دینی دقت نماید، خواهد دید که از بسیاری از مردم در محافظت بر ادای نماز جماعت و خواندن قرآن و ذکر و امثال آن بهتر است و این، نعمت بزرگی است که ارزش آن را نمیتوان بیان کرد. ﴿وَأَسۡبَغَ عَلَیۡکُمۡ نِعَمَهُۥ ظَٰهِرَهٗ وَبَاطِنَهٗۗ﴾ [لقمان: ۲۰] «و نعمتهای خود را به صورت ظاهری و باطنی بر شما فرو ریخته است».
ذهبی، در مورد محدث بزرگ ابن عبدالباقی میگوید: او، مردم را بعد از آنکه از مسجد جامع «دارالسلام» بیرون شدند، ورانداز کرد و هیچکس را نیافت که آرزو کند به جای او باشد. این کلمه، هم جنبه مثبت و هم جنبه منفی دارد: ﴿وَفَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ کَثِیرٖ مِّمَّنۡ خَلَقۡنَا تَفۡضِیلٗا ٧٠﴾ [الإسراء: ۷۰] «و آنان را بر بسیاری از کسانی که آفریدهایم، برتری دادیم».
کل هـذا الخـلق غـر وأنا | منهم فاترک تفاصیل الجمل |
«تمام این مردم، خام و تازه کار هستند و من هم، جزو آنان میباشم؛ پس تفاصیل جمله را بگذار.