کسی که به عمد و با آگاهی، به خداوند ، آیات قرآن و سایر کتابهای آسمانی ، و یا پیامبران (علیهم السلام) دشنام دهد و یا تمسخر کند
همانا چنین کسی کافر شده است، و باید توبه کند. امّا اگر در حالتِ جنون ، یا عصبانیت شدید ، بدون اراده این اعمال مذکور را انجام داده باشد، چون در بیان آنچه که نطق کرده به نوعی اراده ی عقلانی نداشته است، لذا کافر نمی شود.
خداوند متعال می فرماید:
{وَ لکِنْ یُؤاخِذُکُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْأَیْمان}[۱]
یعنی : « ولی به سوگندهایی که (از روی اراده) میخورید (و میشکنید) شما را مؤاخذه میکند طبق این آیه مبارکه ، اراده در حکم تأثیر دارد و کسی که در غضب و عصبانیت شدید و یا در حال جنون که به نوعی اراده ی خود را از دست داده است مواخذه نمی شود.
امّا مفروضاً کسی از روی عمد و با اراده به خداوند متعال شرک بورزد و یا دچار کفر شود، چنین کسی باید توبه کند و ان شاء الله مورد پذیرش قرار خواهد گرفت.
چرا که خداوند متعال می فرماید: {قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ } [۲]
یعنی : « بگو: ای بندگان من که بر خویشتن زیادهروی روا داشتهاید از رحمت خدا نومید مشوید. در حقیقت، خدا همه گناهان را میآمرزد، که او خود آمرزنده مهربان است».
{فَمَنْ تابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ أَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ یَتُوبُ عَلَیْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیم}[۳]
یعنی : « پس هر که بعد از ستمکردنش توبه کند و به صلاح آید، خدا توبه او را میپذیرد، که خدا آمرزنده مهربان است».