وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
شخصی مشکوک بود که آیا فجر دمیده است یا خیر، در آن حال چیزی خورد، بعداً معلوم شد که فجر طلوع کرده، و یا شخصی گمان می کرد که خورشید غروب نموده، حال آن که خورشید غروب نکرده بود و یا مشکوک بود که آیا خورشید غروب کرده یا خیر و در آن حال چیزی خورد حکمش چیست ؟
الحمدلله،
اگر در طلوع فجر مشکوک بود و نمی دانست که فجر طلوع کرده یا خیر و در آن حال چیزی خورد و بعداً معلوم شد که فجر طلوع کرده قضا بر او لازم نیست؛ فرقی نمی کند که گمان غالبش این باشد که فجر طلوع کرده و یا طلوع نکرده است؛ زیرا الله تعالی می فرماید: [وَکُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَکُمُ الْخَیْطُ الأبْیَضُ مِنَ الْخَیْطِ الأسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ] (بقره ۱۸۷)
در صورتی که خوردن و نوشیدن مجاز باشند گناه و قضایی بر آن، نیست.
اما در صورتی که گمان می کرده که خورشید غروب نموده و خلاف آن ثابت شد، بنا به قول راجح بر او قضایی لازم نیست؛ زیرا اسماء بنت ابی بکر رضی الله عنهما میگوید:« أنهم أَفْطَرُو فی عهد النبی صلی الله علیه و سلم فی یومٍ غَیْمٍ، ثم طلعتِ الشمس»
«آنان در زمان رسول صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ در روزی ابری افطار نمودند، اندکی بعد آفتاب نمایان گشت»
و آنان به قضا آوردن روزه ی آن روز امر نشدند.
اما در صورتی که مشکوک بود که خورشید غروب کرده یا خیر و بعداً معلوم شد که غروب نکرده بود، بر او قضا آوردن روزه ی آن روز واجب است؛ زیرا خوردن با وجود شک حرام است، برایش جایز نیست که افطار کند، مگر این که غروب خورشید قطعاً ثابت گردد و یا این که گمان غالب او این باشد که خورشید غروب کرده است، در صورت مشکوک بودن، اگر افطار نمود و خلاف آن ثابت شد، باید روزه ی آنرا قضا آورد؛ زیرا در آن صورت او مجاز به خوردن نبوده است.
شیخ ابن عثیمین – مجموع الفتاوی و رسائل(۱۹/۲۹۰) فتوای (۲۶۳)