نماز جماعت بر مردان در سفر و اقامت واجب است زیرا خداوند متعال میفرماید:
﴿وَإِذَا کُنتَ فِیهِمۡ فَأَقَمۡتَ لَهُمُ ٱلصَّلَوٰهَ فَلۡتَقُمۡ طَآئِفَهٞ مِّنۡهُم مَّعَکَ﴾ [النساء: ۱۰۲].
(و اگر در میان آنان بودی و برایشان نماز برپا داشتی پس باید گروهی از آنان با تو [به نماز] بایستند…).
مؤلف «شرح المنتهی» میگوید: «این امر برای وجوب است؛ اگر چنین دستوری برای زمان ترس (در حال جنگ) وارد شده برای شرایط امنیت اولیتر است. همچنین به سبب حدیث ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ که از رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ روایت نموده که فرمودند: «سنگینترین نماز برای منافقان نماز عشاء و صبح است، و اگر میدانستند در این دو نماز چه [اجر و منزلتی] است، حتما اگر میشد سینهخیز در آن حاضر میشدند، و قصد کردهام که دستور دهم نماز را برگزار کنند، سپس کسی را به عنوان امام برایشان برمیگزیدم، آنگاه با مردانی که دستههایی هیزم با خود داشتند به نزد کسانی میرفتم که در نماز [جماعت] حاضر نمیشوند و خانههایشان را بر آنان به آتش میکشدیم»([۱]) و همینطور به سبب سخن پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ خطاب به آن نابینایی که کسی را نداشت تا وی را به نماز جماعت بیاورد و از پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ برای حضور نیافتن در نماز اجازه خواست و به ایشان فرمود: «آیا صدای اذان را میشنوی؟» گفت: آری. فرمود: «پس [اذان را] اجابت کن».([۲])».([۳])
[۱]– بخاری در کتاب اذان، باب «وجوب صلاه الجماعه» (۶۴۴) و مسلم در کتاب مساجد، باب «فضل صلاه الجماعه» (۶۵۱).
[۲]– مسلم در کتاب المساجد، باب «یجب إتیان المسجد علی مَن سمع النداء» (۶۵۳).
[۳]– شرح المنتهی (۷۸)، المغنی مع الشرح الکبیر (۱/ ۲).