س: نماز خواندن بدون اذان چه حکمی دارد؟
ج: نماز بدون اذان جایز نیست؛ زیرا اذان در هر شهری بر مسلمانان فرض کفایه است. همچنین بر مسافران لازم است که برای نماز اذان بدهند، چنان که رسول اللهصَلَّى اللَّهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ در سفرهایش چنین میکرد. از رسول الله صَلَّى اللَّهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ ثابت است که ایشان به مالک بن حویرث رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ که میخواست بههمراه دوستانش به شهر خود برگردند گفت: «إذَا حَضَرتِ الصَّلاهُ فَلْیُؤذِّن لَکُمْ أحَدُکُمْ وَلْیَؤُمُّکُمْ أکْبَرُکُمْ»[۱]
«هرگاه، وقت نماز فرا رسید، یکی از شما اذان بگوید و کسی که از لحاظ سنی از دیگران، بزرگتر است امامت کند».
بنابراین اگر ساکنان شهری اذان را ترک دهند گناهکار میشوند. رسول الله صَلَّى اللَّهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ هر وقت میخواست بر قومی حمله کند تا صبح منتظر میماند، اگر صدای اذان را در محل میشنید از جنگ خودداری میکرد و اگرنه بر آنان حمله میکرد. لیکن اذان شرط صحت نیست و چنانچه بدون اذان نماز خواندند نمازشان صحیح است (ولی گناهکارند).
و بالله التوفیق، و صلی الله علی نبینا محمد و آله و صحبه و سلم
فتاوای انجمن دایمی مباحث علمی و افتا (۶/۵۵-۵۶)
[۱]. بخاری (۶۲۸) و مسلم (۶۷۴).