حکم ناتوانی قضای روزه به سبب مرض

من بنابر مشکل معده که دارم نمیتوانم روزه های قرضی من را بعداز ماه مبارک رمضان بگیرم لذا از شما میخواهم بشنوم که آیا من باید کفاره آنرا به پردازم و اگر احیانا در آینده ازین مشکل نجات پیدا کردم باز روزه های قرضی من را بگیرم؟ فقط برای معلومات شما، من در ماه مبارک رمضان به برکت آن روزه های من را میگیرم، با وجودیکه یک کمی حالم خراب میشه، اما چون من میدانم که اگر روزه هم نگیرم حالم همنطور است یعنی با نگرفتن روزه حالم یک کمی بهتر است اما نه اینکه من هیچ مشکل نداشته باشم.

 

الحمدلله،

اولا برای کسی جایز نیست که یک یا چند یا تمام رمضان را روزه نگیرد، مگر آنکه عذری داشته باشد، و عذر عبارتست از :مریضی، بگونه ایکه اگر روزه باشد وضع جسمانیش وخیم خواهد شد. مسافر، ولی اگر توانست بهتر است در سفر هم روزه باشد ولی او رخصت دارد روزه نگیرد. زن حامله یا شیرده، و پیر مرد یا پیرزنی که روزه گرفتن برای آنها مضر است.

اما اگر یکی از دسته های فوق روزه ی رمضانش را نگرفت، بر او واجب است که روزه اش را قضا نماید یا بجای آن فدیه بدهد:

– مسافر باید روزه اش را قضا کند و کفاره و فدیه ندارد.

– کسی که مریضی سخت داشته، بعد از رمضان هرگاه بهبود یافت بر او واجب است روزه اش را قضا کند و کفاره و فدیه ندارد. (اما اگر کسی مرضی داشت که علاوه بر سخت بودن آن، لاعلاج نیز بود، یعنی پزشک متخصص و مومن و متقی و معتمد به او گفت که روزه گرفتن برای تو ضرر زیادی در پی دارد و این مرض تو لاعلاج است، او باید بجای روزه های نگرفته فقط فدیه بدهد و کفاره و قضا ندارد).

دلیل آن: (فَمَن کَانَ مِنکُم مَرِیضاً أو عَلَی سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِن أیَّاٍم أَخَر ( (بقره : ۱۸۴)

«و کسانی از شما که بیمار یا مسافر بودند (و روزه نگرفتند، به اندازه آن روزها) چند روز دیگری را روزه گیرند (بعد از رمضان قضا کنند)».

پس اگر مریض و مسافر روزه گرفتند، روزه آنها صحیح است، چون روزه نگرفتن برای آنها اجازه و رخصت است و اگر به دستور ثابت خدا عمل کنند، بهتر است.

 

– زن شیرده یا حامله فقط فدیه بدهند.

– پیرمرد و پیرزن ناتوان، فقط فدیه بدهند.

دلیل آن: خداوند می فرماید: ( وَ عَلَی الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فُدیَهٌ طَعَامُ مِسکِین (  (بقره : ۱۸۴)

«و بر کسانی که توانایی انجام آن (روزه) را ندارند (همچون پیران ضعیف و بیماران همیشگی) لازم است کفاره بدهند و آن خوراک مسکینی است».

 

بر این اساس، اگر کسی که بنا به وجود عذری در رمضان چند روز را روزه نگرفته، اگر خواست بعد از رمضان آنرا قضا نماید ولی دچار مریضی شد، در آنصورت اگر مرض او شدید و لاعلاج است و روزه گرفتن برایش خطرناک و موجب هلاکت است، پس کافیست بجای روزه های قضا و رمضان آینده فقط فدیه بدهد و فدیه برابر است با طعام یک مسکین. ولی اگر مرض او بهبود می یابد باید پس از بهبودی روزه اش را قضا کند و کفاره و فدیه نیاز ندارد. ولی اگر مریضی او زیاد سخت نیست و توانایی روزه گرفتن را دارد، بهتر است در همان حال روزه اش را بگیرد ولی او رخصت دارد تا پس از بهبودی آنرا قضا کند ولی نمی تواند کفاره یا فدیه بدهد.

مثلا کسی که درد معده دارد، اگر درد آن معمولی باشد، پس باید روزه اش را وقت خود بگیرد، ولی اگر درد معده آنقدر سخت است که طاقت را از او ستانده است، پس می تواند بعد از بهبودی آنها را قضا کند.

 

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین