وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
اگر نماز عید فوت شد می توان قضائی آن را بجا آورد؟
صبح روز عید فطر هنگامی که به عیدگاه منطقه ی بن مالک از توابع شهر طائف رسیدیم، مشاهده کردیم که امام نماز را تمام کرده و در لحظات پایانی خطبه قرار دارد؛ افراد جا مانده از فردی درخواست نمودند تا نماز عید را به آنان امامت دهد، تعداد این افراد بیش از پنجاه نفر بود.آن شخص جلو رفت و درحالی که امام هنوز درحال ایراد خطبه بود دو رکعت نماز را به ما امامت کرد. بعد از نماز بین مردم درباره ی عدم صحت نماز اختلاف رخ داد، عده ای به صحت نماز و عده ای به عدم آن نظر دادند. خواهشمندیم شما پاسخ صحیح را بیان دارید. الله تعالی شما را به کارهای خیر موفق بگرداند.
الحمدلله
نماز عید فطر و قربان فرض کفائی است؛ هرگاه جمعی از مردم آن را به پا دارند، از بقیه ساقط می گردد. ولی پاسخ مسئله ای که از آن سؤال به عمل آمده به شرح ذیل است:
ادای فرض توسط کسانی حاصل شده است که اول با امام نماز خوانده اند و امام برایشان خطبه ایراد کرد.
اما کسی که نماز عید را از دست می دهد و دوست دارد که قضای آن را بجا آورد، برایش مستحب است که این کار را بدون خطبه انجام دهد.
همین است فتوای امام مالک، شافعی احمد بن حنبل، ابراهیم نخعی و برخی دیگر از علما. دلیل آن حدیثی است که رسول الله صَلَّی اللَّهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ در آن فرموده است:
[إِذَا أَتَیْتُمْ الصَّلَاهَ فامْشُوا وَعَلَیْکُمْ السَّکِینَهُ و الوَقَار؛ فَمَا أَدْرَکْتُمْ فَصَلُّوا وَمَا فَاتَکُمْ فَاقْضُوا]
ابو داود(۵۷۲)
« هر گاه خواستید به نماز بروید با آرامش و متانت حرکت کنید، هرگاه مقداری را که با امام رسیده اید با او بخوانید و هرچه را نرسیده اید(خودتان)کامل کنید»
دلیل دیگراستجاب قضا آوردن نماز عید روایتی است که در مورد انس بن مالک رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ نقل شده
که هرگاه نماز عید از او فوت می شد، خانواده و برده هایش را جمع می نمود و سپس عبدالله بن ابی عتبه ( یکی از برده هایش) را امام می کرد که دو رکعت نماز را به آنان امامت می داد و در هر دو رکعت تکبیرات را می گفت.
افراد جا مانده که به عیدگاه می آیند و امام را در حال خطبه می بینند باید بنشیند و به خطبه گوش بدهند وپس از اتمام خطبه اگر خواستتند قضایی نماز عید رابه جا بیاورند، بد ین صورت هر دو نیکی را حاصل بکنند.
فتوای انجمن دایم پژوهشهای علمی و افتا (۸/۳۰۵،۳۰۶).