حکم قبولی روزه کسی که فقط در ماه رمضان نماز می خواند ولی بعداً آنرا ترک می کند؟

هرگاه کسی فقط بر روزه گرفتن و نماز خواندن در ماه رمضان حریص باشد، ولی به مجرد پایان رمضان دیگر نماز را ترک کند، آیا روزه ی او صحیح است؟

 

الحمدلله،

هیئت دائمی افتاء در پاسخ این سوال می گویند:

«نماز رکنی از ارکان اسلام است، و حتی مهمترین رکن آن بعد از شهادتین می باشد و نماز جزو فرض های عینی است، و هر کسی که نماز را ترک کند چه منکر وجوب آن باشد و چه به سبب تنبلی و کسالت نماز نخواند، (در هر دو حالت) کافر می شود. اما کسانی که فقط در ماه رمضان روزه می گیرند و نماز می خوانند، او در حقیقت در پی نیرنگ خداست، چه بد هستند این کسانی که جز در رمضان خدا را نمی شناسند. و روزه آنها بخاطر ترک نمازشان بعد از رمضان صحیح نیست ]و ارزشی ندارد[، بلکه آنها به دلیل ترک نماز – بر طبق صحیح ترین اقوال علما – کافر هستند، هرچند که وجوب نماز را انکار نکنند، به دلیل فرموده پیامبر صلی الله علیه وسلم : « العهد الذی بیننا وبینهم الصلاه فمن ترکها فقد کفر‏». یعنی: «مشخصه‌ی بین ما و آنها (کفار و مشرکین) نماز است، هر کس آنرا ترک کند کافر می‌شود». روایت إمام أحمد (۲۲۴۲۸) وترمذی (۲۶۲۱) ونسائی (۴۳۱) وابن ماجه (۱۰۷۹) با اسناد صحیح ‏از بریده الأسلمی رضی الله عنه.

و این فرموده ایشان: « رأس الأمر الإسلام وعموده الصلاه، وذروه سنامه الجهاد فی سبیل الله».

یعنی: راس اسلام و پایه آن نماز است، و نوک قله ی اسلام جهاد در راه خدا است. روایت امام ترمذی (۲۶۱۶) با اسناد صحیح از معاذ بن جبل رضی الله عنه . و نیز این فرموده: « بین الرجل وبین الکفر والشرک ترک الصلاه ». یعنی: «حد فاصل میان انسان و شرک و کفر ترک نماز است». روایت امام مسلم در صحیحش (۸۲) از جابر بن عبد الله الأنصاری رضی الله عنه‏، و احادیث در این مورد زیاد هستند..».

وبالله التوفیق وصلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم .

اللجنه الدائمه للبحوث العلمیه والإفتاء (۱۰/۱۴۰).

 

همچنین از علامه عبدالعزیز ابن باز رحمه الله در این مورد سوال شد:

حکم روزه کسی که جز در رمضان نماز نمی خواند و بلکه حتی گاهی روزه است ولی نماز نمی خواند؟

جواب دادند: «هرکسی که حکم به کفر وی داده شود اعمالش باطل خواهد شد، چنانکه الله تعالی می فرماید: « وَلَوْ أَشْرَکُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ» (انعام ۸۸). یعنی: و اگر آنها شرک بورزند، اعمال (نیکی) که انجام داده‏اند، نابود می‏گردد (و نتیجه‏ای از آن نمی‏گیرند). و باز فرمودند: « وَمَنْ یَکْفُرْ بِالْإِیمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَهِ مِنَ الْخَاسِرِینَ» (مائده ۵). یعنی: و کسی که انکار کند آنچه را باید به آن ایمان بیاورد، اعمال او تباه می‏گردد؛ و در سرای دیگر، از زیانکاران خواهد بود.

و جمعی از اهل علم گفته اند که اگر او (یعنی: تارک نماز) به واجب بودن نماز اقرار کند کافر به (کفر اکبر) نمی شود، اما با این وجود کافر به (کفر اصغر) خواهد شد و عمل او (یعنی نماز نخواندنش) قبیح تر و شنیع تر از عمل زانی و سارق و همانند آن است، ولی با این وجود نماز و حج وی نزد این گروه از اهل علم صحیح است البته بشرطیکه آنها را بر وجه شرعی انجام دهد، اما بخاطر عدم محافظت بر نماز جریمه خواهد شد.

و نزد جمعی از اهل علم او بر خطر بزرگی است که هرلحظه در شرک اکبر بیافتد. و بعضی از علما قول اکثر علما را نقل کرده اند که اگر او از روی تنبلی و کسالت نماز را ترک کند کافر به کفر اکبر نخواهد شد، ولی بخاطر آن مرتکب کفر اصغر، و جریمه ی بزرگ، و منکر شنیعی بزرگتر از زنا و سرقت و آزار و اذیت والدین شده و (عمل وی) از شرب خمر بزرگتر است، از خدا می خواهیم ما را از آن سالم بگرداند.

ولی قول صواب و صحیح علما اینست که: او (بخاطر ترک نماز) کافر به کفر اکبر می شود]هرچند که منکر فرض بودن نماز هم نباشد[ به دلیل آنچه که سابقا ذکر شد، پس هرکس روزه بگیرد ولی نماز نخواند، نه روزه و نه حجش صحیح (و مقبول) نیست».

“مجموع فتاوی الشیخ ابن باز” (۱۵/۱۷۹) .

 

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین