حکم فروش نوبت حج

فرد یا افرادی امتیاز نوبت حج را از کسانی دیگر بخرند و سپس آنرا به افراد دیگری بفروشند تا با این داد وستد و معامله سود و منفعتی برای خود کسب کنند، قطعا این کار ناجایز است؛ چرا که باز شدن این باب موجب سخت تر شدن و پیچیدگی بیشتر امر برای رفتن مردم به حج خواهد شد، و ممکن است منجر به سوء استفاده افرادی از ثبت نام نوبت حج و ایجاد بازار سیاه شوند و متعاقبا این امر باعث افزایش هزینه حج یا تنگ تر شدن راه برای رفتن به این فریضه و واجب شرعی می شود، و قاعدتا هر وسیله یا راهی که منجر به دشواری انجام عبادات مشروع شوند، پیمودن آن راه یا بکار بردن آن وسیله نیز حرام می شود.

ولی اگر چنانچه بعضی از افراد قبلا حج واجب خود را انجام داده اند و یکبار دیگر ثبت نام نموده و اکنون از رفتن منصرف شده اند، یا فردی در نوبت بوده اما قبل از رفتن دچار مرگ یا تصادفی که منجر به ناتوانی بدنی در وی شود، و یا عذرهای دیگری امثال اینها را داشته باشند، او می تواند نوبت و امتیاز خود را بفروشد و خریدن چنین نوبتی اگر تنها بقصد رفتن به حج باشد جایز است و ایرادی ندارد  قرار گرفتن در نوبت شرط صحت حج نیست.

اما اگر کسی توانایی بدنی لازم را دارد و عذر دیگری هم ندارد و قبلا هم این واجب را انجام نداده و اکنون قصد فروش آنرا دارد، چنین نوبتی را نباید خریداری کرد، زیرا خرید نوبت حج از او به معنای مساعدت وی در ترک واجب است، و ترک واجب حرام است و همکاری در آن جایز نیست، چنانکه می فرماید: «وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَی الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ» (مائده ۲).

یعنی: و (هرگز) در راه گناه و تعدّی همکاری ننمایید! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که مجازات خدا شدید است!

مقاله پیشنهادی

خیار(داشتن اختیار در معامله)

حکمت مشروعیت داشتن اختیار در معامله داشتن حق اختیار در معامله از محاسن اسلام است؛ …