حکم شراب (خمر)

خمر، اسمی است برای هر آنچه عقل را دچار اختلال کرده و آن را می پوشاند. و می تواند هر نوع نوشیدنی باشد. و هر نوشیدنی که زیاد آن مست کننده باشد، مقدار اندک آن نیز حرام است.
۱- خداوند متعال می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (مائده: ۹۰)  «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، همانا شراب و قمار و بت‌ها و تیرهای قرعه، پلید و از عمل شیطان است. پس از آنها دوری کنید، تا رستگار شوید».
۲- از ام المومنین عایشه روایت است که: رسول خدا در مورد شرابِ عسل سوال شد. پس در پاسخ فرمود: «هر نوشیدنی که مست کننده باشد، حرام است».  

حکم تحریم شراب (مِی)
شراب اساس تمام بدی ها و پلیدی هاست. و پرداختن به آن به هر صورتی حرام است. خوردن آن، خرید و فروش آن، ساختن آن، هر کاری که مربوط به نوشیدن آن و ترویج آن بین مردم شود.
شراب (مِی) عقل انسان را دچار اختلال کرده و چون پرده ای بر آن قرار گرفته و آن را می پوشاند، و در اثر آن تصرفاتی خواهد داشت که موجب زیان دیدن جسم و روح می شود و مال و فرزند و آبرو و شرف انسان و فرد و جامعه را هدف قرار داده و فاسد می کند. باعث افزایش فشار خون شده و سبب کاهش عقل وی و فرزندانش می شود و جنون و فلج شدن و تمایل به جرم و فساد، فقر و ضایع شدن وقت در امور حرام و ترک واجبات از دیگر پیامدهای ناشی از آن می باشد.
مستی حالتی لذت بخش است که در آن عقل پنهان می شود، عقلی که قوه ی تشخیص وابسته به آن است. بنابراین با مختل شدن عقل، نمی داند چه می گوید. و از این جهت است که اسلام آن را حرام کرده است. و برای کسی که هرگونه ارتباطی با آن دارد، مجازات تعزیری بازدارنده ای مشخص کرده است.
۱- خداوند متعال می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ * إِنَّمَا یُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَن یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَدَاوَهَ وَالْبَغْضَاء فِی الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ وَیَصُدَّکُمْ عَن ذِکْرِ اللهِ وَعَنِ الصَّلاَهِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ» (مائده: ۹۰-۹۱) «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، همانا شراب و قمار و بت‌ها و تیرهای قرعه، پلید و از عمل شیطان است. پس از آنها دوری کنید تا رستگار شوید. همانا شیطان می‌خواهد با شراب و قمار در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند و شما را از یاد الله و از نماز باز دارد؛ پس آیا شما خودداری خواهید کرد؟».
۲- از ابوهریره روایت است که رسول خدا فرمودند: «زناکار به هنگام زنا مومن نیست. شراب خوار به هنگام شرابخواری مومن نیست. دزد به هنگام دزدی مومن نیست و چپاولگر به هنگام چپاول آنچه مردم به آن چشم دوخته اند، مومن نیست».  

ثبوت شرب خمر
نوشیدن شراب با یکی از دو امر ذیل ثابت می شود:
۱- اقرار؛ چنان که شخصی اقرار کند شراب نوشیده است.
۲-  شهادت دادن دو شاهد عادل
معاینه پزشکی قرینه ی قوی دال بر شرابخواری فرد می باشد. و بلکه دلیل قوی تر از اعتبار بو یا استفراغ می باشد. به ویژه در امور مهمی که منجر به مرگ یا صدمات شدید شده است.

مجازات شراب خوار
به حدودی که شارع برای جرایم مختلف در نظر گرفته است، نه چیزی افزوده می شود و نه چیزی از آنها کاسته می شود که عبارتند از: حد زنا، قذف، سرقت، قطاع الطریق و حد باغیان؛
و مجازات شراب خوار تعزیر است نه حد؛ چراکه حدی برای آن در قرآن و سنت ذکر نشده است. و چون کسی که شراب خورده نزد صحابه آورده می شد، او را با شاخه ی درخت خرما و کفش و مانند آن می زدند. و اگر حدی داشت ثبت و ضبط آن واجب بود مانند دیگر حدود.
شراب خوار در زمان رسول خدا حدود چهل ضربه شلاق می خورد و همچنین در عهد ابوبکر؛ و چون شراب خواری در میان مردم افزایش یافت، عمر رضی الله عنه تعداد ضربه های شلاق را به هشتاد ضربه افزایش داد. و بعد از مشورت با صحابه، مجازات شرابخواری را مجازات کم ترین حدود که حد قذف است، تعیین نمود. و اگر شراب خواری حدی مشخص در شریعت داشت، عمر و غیر او نمی توانست به آن بیفزاید. چراکه حدود غیر قابل تغییر می باشند.
بنابر این روشن شد که مجازات شراب خوار تعزیر است نه حد؛
۱- چون کسی با اختیار و آگاه به این مساله که مقدار زیاد شراب مست کننده است، آن را بنوشد، بر مبنای حکم تعزیری چهل ضربه شلاق به وی زده می شود. و امام می تواند تعداد ضربات را به هشتاد ضربه افزایش دهد و این در صورتی است که مردم نسبت به شراب خوار بی پروا باشند.
۲- چون کسی شراب بنوشد، برای بار اول چهل ضربه شلاق می خورد. و در بار دوم نیز شلاق می خورد و همچنین در بار سوم؛ و در بار چهارم امام می تواند او را زندانی کرده یا اینکه تعزیراً حکم قتل وی را صادر کند. تا اینکه بندگان از شر او در امان مانده و فساد و مفسدین ریشه کن شود.
۳- هرکس در دنیا شراب نوشیده و از شراب خواری توبه نکرده باشد، شراب آخرت را نخواهد نوشید هرچند وارد بهشت شود. و هرکس شراب نوشیده و مست شود، نماز چهل روز وی قبول نمی شود. و اگر بمیرد و توبه نکرده باشد، وارد آتش می شود. و اگر توبه کند، توبه اش پذیرفته می شود. و هرکس شراب خواری را تکرار نکند، خداوند متعال در روز قیامت او را از عصاره ی اهل دوزخ می نوشاند.
و برای امام جایز است که از باب تعزیر ظرف های شراب را شکسته و مکان های فروش شراب را آتش بزند و این بر حسب مصلحتی است که به تشخیص امام باز می گردد تا اینکه از نوشیدن و ترویج آن جلوگیری شود.
۱ـ از جابر روایت است که مردی از جیشان یمن نزد رسول خدا آمد و از ایشان درباره ی خمری که در سرزمین شان از ذرت و به نام «مزر» ساخته می شود، پرسید؛ رسول خدا فرمود: «آیا مست کننده است؟ گفت: آری؛ رسول خدا فرمودند: هر مست کننده ای حرام است و خداوند عهد نموده که خورنده ی آن را از طینه الخبال بنوشاند. اصحاب پرسیدند: ای رسول خدا، طینه الخبال چیست؟ فرمود: «عرق اهل دوزخ یا عصاره ی دوزخیان که از بدن شان فرو می ریزد».  
۲- از ابن عمر روایت است که رسول خدا فرمودند: «کسی که در دنیا شراب بنوشد و پس از آن توبه نکند، در آخرت از آن محروم می شود».