حکم روزه گرفتن در روز یکشنبه

کسی در روزهای سه شنبه و یک شنبه صواب روزه بگیرد درست هست یا خیر؟ چون شنیدم که در این روزها یهودیها روزه می گیرند. از راهنمایی شما تشکر می نمایم.

 

الحمدلله،

سنت است که فرد در روزهای دوشنبه و پنج شنبه از ایام هفته روزه باشد چرا که سنت نبوی اینگونه بوده است:

از اسامه بن زید روایت است : (إن نبی الله صلی الله علیه وسلم کان یصوم یوم الإثنین و الخمیس، و سئل عن ذلک فقال : إن أعمال العباد تعرض یوم الإثنین و الخمیس)ابوداوود

یعنی:«پیامبر صلی الله علیه وسلم روز دوشنبه و پنج‌شنبه را روزه می‌گرفت. در این باره از او سؤال شد، فرمود : اعمال بندگان در این دو روز (پیش خدا) عرضه می‌شود».

و همچنین می فرماید: « تعرض أعمال الناس فی کل جمعه مرتین: یوم الاثین و یوم الخمیس، فیغفر لکل عبد مومن إلا عبداٌ بینه و بین اخیه شحناء» مسلم ۴/۲۹۸۸

یعنی: « اعمال مردم در هر هفته دو بار عرضه می گردد: روز دوشنبه و پنجشنبه، پس هر بنده مومنی بخشیده می شود مگر کسی که بین او و برادرش کینه ای(کدورت) باشد»

و یا اینکه می فرماید: « تعرض الأعمال یوم الأثنین والخمیس، فأحب أن یعرض عملی و أنا صائم » یعنی: « اعمال هر شخصی روز دوشنبه و پنج شنبه عرضه می گردد پس من دوست دارم موقعی که اعمالم عرضه می شود روزه باشم.»( ترمذی ۳/۱۲۲ و گفته حدیث حسن است».

حدیث اخیر بیانگر آن است که زمانی می توانیم از برکات روز دوشنبه یا پنجشنبه برخوردار شویم که عبادات خاص آن روز را انجام دهیم مثلا شخصی که در آن روزها روزه باشد می تواند برکتی را نصیب خود گرداند که در باقی روزهای هفته وجود ندارد.

 

اما اگر کسی بجای دوشنبه و پنج شنبه، روزهای دیگر روزه باشد:

چنانکه او عادت داشته که معمولا در ایام هفته روزه می گرفته جز یکی دو روز آن، پس ایرادی ندارد که یکشنبه و سه شنبه هم روزه باشد، اما اگر چنین نیست و معمولا ایام هفته روزه نیست، پس نباید خلاف سنت عمل کند و بهتر است روزهای دوشنبه و پنج شنبه روزه باشد تا از فضیلت زیادتری برخوردار شود.

همچنین با توجه به اینکه سنت است که سه روز از هر ماه روزه بود، لذا اگر کسی در این ایام روزه بود و روزه ی او در آن روزها ( یا حتی بقیه روزه های مستحب) مصادف با یکشنبه و سه شنبه بود، روزه گرفتن در آن روزها به سنت تبدیل خواه شد.

از عبدالله بن عمرو روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم به من فرمود : (صم من کل شهر ثلاثه أیام فإن الحسنه بعشر أمثالها، و ذلک مثل صیام الدهر)بخاری و مسلم

یعنی:«از هر ماه سه روز را روزه بگیر، که هر کار خوب ده برابر پاداش دارد و این کار بمنزله روزه گرفتن یک سال است».

مستحب است این سه روز، سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه باشد :

از ابوذر روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : (یا أبا ذر، إذا صمت من الشهر ثلاثه أیم فصم ثلاث عشره، و أربع عشره، و خمس عشره)نسایی

یعنی:«ای ابوذر هرگاه سه روز از ماه را روزه گرفتی، روزهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم را روزه بگیر».

بنابراین اگر کسی روز یکشنبه و سه شنبه را جایگزین روزهای دوشنبه و پنج شنبه نماید، خلاف سنت پیامبر صلی الله علیه وسلم عمل نموده و اگر ادامه دهد، مرتکب بدعت خواهد شد، ولی اگر بدان جاهل بود، باید سنت را برای او بازگو کرد تا مطابق سنت عمل نماید. ولی همانطور که گفته شد چنانکه معمولا فرد به زیاد روزه گرفتن عادت داشت در آنصورت مانعی نیست که یکشنبه و سه شنبه را نیز در پی روزهای قبل آنها روزه بگیرد.

اما در اینجا به ذکر روزهایی می پردازیم که در آنها روزه گرفتن مکروه یا حرام است:

۱- عید رمضان و قربان

۲- أیام التشریق

یعنی روزهای بعد از روز عید قربان. و علماء در دو یا سه روز بودنش اختلاف دارند، این ایام، به ایام التشریق نام‌گذاری شده‌اند؛ چون در این روزها گوشت‌های قربانی در برابر خورشید پهن می‌شوند و قولی دیگر می‌گوید چون قربانی تا طلوع خورشید ذبح نمی‌شود

۳- روزه گرفتن جمعه به تنهایی

۴- روزه گرفتن شنبه به تنهایی

۵- نیمه دوم شعبان برای کسی که به روزه گرفتن آن عادت ندارد:

۶- یوم الشک؛ روزی است که معلوم نیست که آیا آنروز اول ماه رمضان است یا انتهای ماه شعبان

۷- روزه تمام سال اگرچه در ایام نهی شده روه نگیرد.

 

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین