وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
اگر لباس احرام را بر پسر کوچک خود بستم و برایش نیت حج آوردم، ولی بعدا به دلیل سختیهای ازدحام جمعیت و غیره که در ایام حج مشاهده می شوند، آیا می توانم قبل از اتمام مناسکش احرام وی را فسخ کنم؟
الحمدلله،
حج بر کودکان نابالغ واجب نیست، اما جایز و صحیح است که حج و عمره انجام دهند، با این وجود سرپرست او باید شرایط و احوال زمانی را که می خواهد بر بچه اش احرام بندد مراعات کند؛ اگر شرایط زمانی طوری بود که احرام بستن بر کودک موجب سختی و مشقت نباشد، مثلا ازدحام کم باشد، در آنصورت می تواند بر وی احرام ببندد، و اگر احرام بستن بر او در زمانی باشد که موجب سختی و مشقت است؛ چه به دلیل ازدحام جمعیت در حج باشد یا عمره در رمضان – که معمولا افراد زیادی در رمضان به عمره می روند – و یا سرپرستش ضعیف باشد، و امثال این موارد، در چنین اوقاتی بهتر است احرام بر او نبندد، زیرا نمی تواند مناسک را بر وجه کامل که مورد پسند شرع است انجام دهد. نگاه به : “الشرح الممتع” (۷/۲۴) شیخ ابن عثیمین.
اما متاسفانه بسیاری از اولیاء این سختیهای احتمالی را مد نظر ندارند، و یا فکر می کنند که از عهده آن برمی آیند، بعدا که وارد شدند خلاف گمان خویش را می بینند! گاهی خود کودک تحمل آنرا ندارد که در احرام باقی بماند، و بر سرپرست او سخت می شود که او را ملزم به ادامه کار کند.. و اگر به اینجا رسید، و کودک را از احرام بیرون آورد، حکم آن چیست؟
الله متعال می فرماید : « وَأَتِمُّواْ الْحَجَّ وَالْعُمْرَهَ لِلّهِ» (بقره ۱۹۶).
یعنی : « و حج و عمره را برای خدا به اتمام برسانید».
بعضی از علماء با استناد به این آیه می گویند : اگر بر کودک لباس احرام پوشانده شود و نیت حج یا عمره برایش آورده شود، می بایست تا آخر مناسک و اعمال پیش رود و مانند دیگران از احرام بیرون آید.
علامه ابن عثیمین می گوید : «مشهور مذهب (حنابله) اینست که کودک ملزم به اتمام آنست؛ زیرا اتمام اعمال عمره و حج واجب است.
قول دوم که مذهب ابوحنیفه رحمه الله تعالی است؛ کودک ملزم به اتمام آن نیست، چون او مکلف نیست، و ملزم به انجام واجبات نیست.
این قول (دوم) به صواب نزدیکتر است، و ظاهرا صاحب کتاب الفروع (ابن مفلح شاگرد ابن تیمیه) نیز به همین رای تمایل دارد.
و بر این اساس؛ کودک می تواند تحلل کند، و چیزی بر او لازم نیست، زیرا کودک نسبت به سایر مردم در تخفیف گیری اولاتر است، گاهی ولی کودک گمان می کند احرام بستن بر او آسان است، لی بعدا خلاف انتظارش را می بیند، و لذا مسئله مشکلی می ماند، و این چیزی است که بر بیشتر مردمان امروز روی می دهد، اگر قول دوم را عمل کنیم که به صواب هم نزدیکتر است، این مشکل برطرف خواهد شد». “الشرح الممتع” (۷/۲۵) ، و “الفتاوی” (۲۲/۱۴۸) .