بدعت: هر قول یا فعل و یا ترک کردنی است که بنده به قصد تعبد برای الله بلندمرتبه انجام میدهد، در حالی که در دین هیچ دلیل شرعی برای مشروعیت آن وجود ندارد.
بدعت به سه قسمت تقسیم میشود:
اول – بدعتهای اعتقادی: اعتقاد داشتن بر خلاف آنچه که الله و رسولش به آن خبر دادند، مانند بدعت مماثله و معطله، و نفی کنندهی تقدیر، و بدعت اعتماد بر عقل بدون وحی، و بدعت اینکه اولیا در جهان تصرف مینماید و مانند آنها.
دوم – بدعت عملی: و آن عبادت کردن الله به روشی است که مشروع نمیباشد و انجام دادن عبادتی است که در شریعت دلیلی بر آن وجود ندارد و یا زیاد و کم انجام دادن در عبادت مشروعی در وقت معین که تخصیص نیافته است، و توسل کردن به غیر الله، یا به ذات پیامبری یا بندهی صالحی و مانند آنها.
و نمونههایی از این نوع بدعت عبارتاند از: بنا بر قبرها، و دعا کردن نزد آنها، ساختن مسجد در قبرستان، و اعیاد و جشنهای جدیدی که به وسیلهی آنها قصد عبادت الله را دارند.
سوم – بدعت ترک کردن: و آن ترک کردن مباح است، یا ترک کردن آنچه که الله فعل آن را طلب نموده است، مانند ترک کردن ازدواج به خاطر عبادت الله، یا ترک کردن خوردن گوشت و مانند آن از پاکیها.
و همهی این بدعتها، گمراهی هستند و حرام و مردود و غیر قابل قبول میباشند.
۱- الله بلندمرتبه میفرماید: ﴿أَمۡ لَهُمۡ شُرَکَٰٓؤُاْ شَرَعُواْ لَهُم مِّنَ ٱلدِّینِ مَا لَمۡ یَأۡذَنۢ بِهِ ٱللَّهُۚ وَلَوۡلَا کَلِمَهُ ٱلۡفَصۡلِ لَقُضِیَ بَیۡنَهُمۡۗ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِینَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِیمٞ٢١﴾ [الشورى: ۲۱].
«آیا [مشرکان] معبودانى دارند که بدون اجازۀ الله، [قوانین] دینى برایشان مقرر کردهاند؟ اگر حُکمِ قطعى [براى مهلت دادن به گناهکاران] در میان نبود، [بىدرنگ] میانشان داورى مىشد؛ و ستمکاران عذابی دردناک [در پیش] دارند».
۲- عَنْ عَائِشَهَل قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «مَنْ أَحْدَثَ فِی أَمْرِنَا هَذَا مَا لَیْسَ فِیهِ، فَهُوَ رَدٌّ».[۱]
عایشه میگوید: رسول الله فرمود: «هرکس در این امر ما (دین و شریعت اسلامی) چیز جدیدی ایجاد کند که در آن وجود نداشته است، آن عمل مردود است».
[۱] – متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۲۶۹۷ و مسلم حدیث شماره ۱۷۱۸ با لفظ بخاری