اعتکاف در هر زمانی سنت است. بدون روزه صحیح است و با نذر کردن واجب میباشد.
اعتکاف در رمضان سنت است و فضیلت و تاکید آن در ده روز آخر رمضان بیشتر است. و این تاکید و فضیلت برای جستجوی شب قدر میباشد.
اعتکاف در مسجدالحرام یا مسجدالنبی یا مسجدالاقصی بهتر از اعتکاف در مساجد دیگر است. اگر شخصی نیت اعتکاف در مسجدالاحرام کند که فضیلتش از همه بیشتر است، برای او جایز نیست در مسجدی که از نگاه فضیلت در مرتبه پایینتری از آن قرار دارد، به اعتکاف بنشیند اما اگر نیت اعتکاف در مسجدی کرد که از نظر فضیلت در مرتبه پایینتری قرار دارد، برای او جایز است که در مسجدی با فضیلت بالاتری به اعتکاف بنشیند.
الله متعال میفرماید: ﴿وَعَهِدۡنَآ إِلَىٰٓ إِبۡرَٰهِۧمَ وَإِسۡمَٰعِیلَ أَن طَهِّرَا بَیۡتِیَ لِلطَّآئِفِینَ وَٱلۡعَٰکِفِینَ وَٱلرُّکَّعِ ٱلسُّجُودِ﴾ [البقره: ۱۲۵] «و ما به ابراهیم و اسماعیل وحی کردیم که: خانۀ مرا برای طوافکنندگان و مُعتکفان و رکوع و سجودکنندگان [= نمازگزاران] پاک و پاکیزه کنید».