وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
حکم استفاده از سواک و مسواک و دهانشویه برای شخص روزه دار چیست؟
الحمدلله،
سواک برای شخص روزه دار هم در اول روز و هم در آخر روز سنت است و من دلیل محکمی برای کسی که می گوید برای روزه دار مکروه است که بعد از وسط روز سواک بزند ندیده ام.چون دلیل ما برای مشروعیت سواک زدن عام است و دلیلی وجود ندارد که بر تخصیص دلالت کند.امام بخاری رحمه الله تعالی به صورت تعلیق از عامر ابن ربیعه رضی الله عنه روایت کرده که گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم را دیدم آن قدر سواک استعمال می کردند در حالی که روزه هم بودند که نمی توانستم آنرا بشمارم .
بنابراین سواک زدن برای روزه دار مشروع است همانطور که برای غیر روزه دار مشروع است.
اما استفاده کردن از مسواک و دهانشویه برای روزه دار از دو حالت خارج نیست:
اول آنکه دهانشویه قوی باشد و به معده راه یابد و انسان نمی تواند جلوی آنرا بگیرد ،در این حال اسعمال آنها برای روزه دار ممنوع است و جایز نیست از آنها استفاده کند چون استفاده از آن روزه را باطل می کند .در حدیث لقیط بن مبره آمده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم به او فرمودند « در استنشاق (آب در بینی انداختن) زیاده روی کن مگر آنکه روزه باشی ». پس پیامبر صلی الله علیه وسلم حالت روزه دار بودن را از زیاده روی استنشاق استثنا کردند چون اگر شخص در استنشاق مبالغه کند و در حالی که روزه است آب به شکمش راه می یابد و روزه اش را باطل می کند پس می گوییم وقتی که دهانشویه قوی است طوری که به معده نفوذ کند،در این حالت برای روزه دار جایز نیست از آن استفاده کند یا حداقل می گوییم مکروه است.
حالت دوم زمانی که دهانشویه قوی نیست و برای روزه دار مشکلی نیست که از آن استفاده کند چون داخل دهان در حکم ظاهر است و بخاطر همین مسئله است که انسان با آب مضمضه می کند و به روزه اش همک ضرری نمی رساند چرا که اگر داخل دهان در حکم باطن بود پس بایستی روزه دار مضمضه هم نمی کرد و از آن منع می شد در حالی که از مضمضه کردن دهان منع نشده است.ولی من می گویم که روزه دار در روز ماه رمضان از آن استفاده نکند بلکه در شب استفاده نماید چون دهانشویه نفوذ قوی دارد و گاهی به شکم می رسد و ممکن است احساس هم نکند
وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین
برگرفته از:مجموع الفتاوای شیخ صالح العثیمین،کتاب الصیام