- نماز نور است، همانطور که از نور، روشنایی تولید میشود، نماز نیز انسان را به سوی درست راهنمایی میکند، و او را از نافرمانی، فحشا و منکرات منع میکند.
- نماز رابطه بین بنده و پروردگارش است، و ستون دین میباشد، فرد مسلمان در نماز لذت مناجات با پروردگارش را حس میکند، خوشحال میشود و چشمانش سرد و آرام میشوند و سینهاش گشایش مییابد و قلبش آرام میگردد و نیازهایش بر طرف میشوند و به وسیله نماز از مشکلات و سختیهای دنیا آرام میگیرد.
- در نماز توحید و وحدانیت الله عزوجل بیان میشود و این توحید با ظاهرشدنش بر قلب و زبان و اعضای بدن تقویت میگردد. نماز دارای ظاهری است که به بدن تعلق دارد مانند قیام و نشستن و رکوع و سجده و سایر اقوال و اعمال، و نیز از باطنی برخوردار است که به قلب تعلق دارد و آن تعظیم الله بلند مرتبه و بزرگ دانستن، خشوع داشتن، محبت کردن، پیروی نمودن، ستایش کردن و شکر نمودن در مقابل او میباشد. ذلیل شدن و خضوع داشتن بنده در مقابل پروردگارش در ظاهر به وسیله عملی که از پیامبر صلی الله علیه وسلم در بحث نماز ثابت است، صورت میگیرد اما باطن با توحید، ایمان، اخلاص و خشوع تحقق مییابد.
- نماز دارای جسم و روح میباشد، جسم آن قیام، رکوع، سجده و قرائت است اما روح آن تعظیم الله، توحید، خشوع، حمد و ستایش، درخواست کردن، استغفار، تعریف او، درود و سلام فرستادن بر رسولالله صلی الله علیه وسلم و آل او و بر تمام بندگان صالحش میباشد.
- الله بر هر مسلمانی امر نموده که بعد از اقرار به کلمه شهادتین، زندگی خویش را به چهار چیز مقید سازد: «نماز، زکات، روزه و حج» ارکان اسلام میباشند و در هریک از آنها تمرینی است برای اجرا نمودن اوامر الهی بر نفس انسان و مال و شهوت و طبیعتش، تا اینکه زندگی او مطابق دستور الله و رسولش، و آنچه که آنها دوست میدارند سپری شود؛ نه طبق هوا و هوس او.
- فرد مسلمان در نماز، اوامر الهی را بر هر عضوی از اعضای بدنش اجرا میکند تا تمرینی باشد برای اطاعت کردن از الله، و اجرای دستورات او در تمام زمینههای زندگیاش؛ در اخلاق، معاملات، غذا خوردن و لباس پوشیدنش، و این چنین مطیع پروردگارش در داخل و خارج نماز میباشد.
- نماز انسان را از کارهای منکر و زشت باز میدارد و سبب کفاره گناهان میگردد.
عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «أَرَأَیْتُمْ لَوْ أَنَّ نَهْرًا بِبَابِ أَحَدِکُمْ یَغْتَسِلُ مِنْهُ کُلَّ یَوْمٍ خَمْسَ مَرَّاتٍ، هَلْ یَبْقَى مِنْ دَرَنِهِ شَیْءٌ؟» قَالُوا: لَا یَبْقَى مِنْ دَرَنِهِ شَیْءٌ، قَالَ: «فَذَلِکَ مَثَلُ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ، یَمْحُو اللهُ بِهِنَّ الْخَطَایَا».[۱]
ابوهریره رضی الله عنه از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت میکند که فرمود: «نظرتان چیست؟ اگر جلوی خانه یکی از شما، نهر آبی باشد و آن فرد روزانه پنج مرتبه در آن آب غسل کند آیا بر بدنش چیزی باقی میماند؟» صحابه عرض کردند: چیزی از آلودگی بر بدنش باقی نمیماند. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «نمازهای پنچگانه این چنین است الله به وسیله آنها گناهان و خطاها را از بین میبرد».
[۱]– متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۵۲۸ و مسلم حدیث شماره ۶۶۷ با لفظ مسلم