حکمت تقدیر

هر چیزی که الله انجام می‌دهد و قضاوت می‌نماید و بر مخلوقاتش تقدیر می‌کند در آن، مصالح و حکمت بزرگ و خیری زیاد وجود دارد. آنچه که از کارهای نیک و احسان انجام می‌دهد بر بزرگواری و رحمتش دلالت می‌دهد و آنچه که از سخت‌گیری و انتقام انجام می‌دهد بر غضب و خشم او دلالت دارد و آنچه که از لطف و بخشش انجام می‌دهد بر محبت و بردباری‌اش دلالت دارد، هرچه که از ذلیل نمودن و خوار کردن انجام می‌دهد بر بغض او دلالت دارد و آنچه که نسبت به مخلوقاتش از نقص و کمال انجام می‌دهد بر قدرت او و معاد دلالت می‌دهد.

تمام افعال الله متعال با قدرت مطلق او همراه است و قدرت مطلق او با حکمت مطلقش همراه است و حکمتش عام می‌باشد. الله متعال می‌فرماید: ﴿قُلِ ٱللَّهُمَّ مَٰلِکَ ٱلۡمُلۡکِ تُؤۡتِی ٱلۡمُلۡکَ مَن تَشَآءُ وَتَنزِعُ ٱلۡمُلۡکَ مِمَّن تَشَآءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَآءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَآءُۖ بِیَدِکَ ٱلۡخَیۡرُۖ إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ قَدِیرٞ٢۶﴾ [آل عمران: ۲۶]

«[ای پیامبر،] بگو: «بارالها، ای فرمانروایِ هستی، هر ‌کس را بخواهی حکومت می‌بخشی و از هر ‌کس بخواهی حکومت را بازپس می‌گیری؛ و به هر ‌کس بخواهی عزت [و قدرت] می‌دهی و هر ‌کس را بخواهی خوار می‌داری. [پروردگارا،] خوبی به دست توست و بی‌گمان، تو بر هر چیزی توانایی».