در زمینه شناخت حقوق پیامبر صلی الله علیه و سلم سه گروه وجود دارد.عده زیادی از مردم ادعای محبت با آنحضرت را دارند و به بیان فضایل و کمالات آنحضرت بسنده کرده اند .هیچ گاه درباره پیروی کردن از آنحضرتسخن به میان نمیآورند؛ در صورتی که آنحضرت سه حق دارد :۱حق اطاعت.۲حق محبت.۳حق تعظیم.
این گروه به قدری که به ذکر آنحضرت اهتمام دارند به اطاعت از آنحضرت بهاءنمی دهند. زیرا اگر اطاعت می کردند ، به علماء مراجعه می کردند، و مسائل دینی را جویا می شدند. از روش ذکرآنحضرت می پرسیدند و احکام را تحقیق می کردند؛ ولی در این بخش هیچ توجهی ندارند؛لذا ضرورت ایجاب کرد تا این اشکال را برطرف کنم.
بدون تردید محبت با آنحضرت حق بزرگی است و اطاعت و تعظیم نیزازلوازم محبت هستند. چنان که در دنیا اگربا کسی محبت باشد، سخنش پذیرفته می شود و عظمت و بزرگواریش در قلب جای می گیرد. یکی از ویژگی های محبت این است که دوستدار هیچگاه حاضر نمی شود بر خلاف میل محبوب عملی انجام دهد .
اکنون دقت بفرمایید؛ با عنایت به این که همه می دانند اعمال امت در هر لحظه برآنحضرت عرضه می شود؛که فلانی چه کاری انجام داد و فلانی چه جرمی مرتکب شد.فلانی شراب نوشید.فلانی رشوه گرفت و…..از وضعیت همه آن ها حضرت آگاه می شود.
از طرف دیگر می دانید که آنحضرت چقدر امت را دوست داشت؛ طوری که پاس طولانی از شب را چنان برای این امت دعا می کرد و می ایستاد و می گریست که پاهای مبارک ورم می کرد.
یکی از شب ها را آنحضرت با خواندن این آیه صبح کرد(إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُم ْعِبَادُک َوَإِن تَغْفِرْلَهُمْ فَإِنَّکَ أَنت َالْعَزِیزُالْحَکِیمُ)
((ما نبودیم و تقاضامان نبود
لطف تو ناگفته ما می شنود ))
آنحضرت بدون هیچ گونه درخواستی از طرف ما این قدر به ما توجه داشتند. ما به آنحضرت چه فایده ای می رسانیم و چه چیزی به آنحضرت تقدیم می کنیم؛ ولی در مقابل ، هزاران بهره از جانب آنحضرت به ما می رسد.
منبع : مواعظ حکیم الامت ،جلد دوم ،ص(۲۰۸،۲۰۹)