حفاظت از قرآن بر عهده اوست

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ فِی قَوْلِهِ تَعَالَى: ]لا تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ[ قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ یُعَالِجُ مِنَ التَّنْزِیلِ شِدَّهً، وَکَانَ مِمَّا یُحَرِّکُ شَفَتَیْهِ فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: فَأَنَا أُحَرِّکُهُمَا لَکُمْ کَمَا کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ یُحَرِّکُهُمَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى: ]لا تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ[ قَالَ: جَمْعُهُ لَکَ فِی صَدْرِکَ وَتَقْرَأَهُ ]فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ[ قَالَ: فَاسْتمِعْ لَهُ وَأَنْصِتْ ]ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنَا بَیَانَهُ[ ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنَا أَنْ تَقْرَأَهُ، فَکَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ بَعْدَ ذَلِکَ إِذَا أَتَاهُ جِبْرِیلُ اسْتَمَعَ فَإِذَا انْطَلَقَ جِبْرِیلُ قَرَأَهُ النَّبِیُّ ﷺ کَمَا قَرَأَهُ. (بخارى:۵)

ابن عباس رضی الله عنهما در مورد آیه ]لا تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ[ می‏گوید: رسول الله ﷺ هنگام نزول وحی، مشقت فراوانی را متحمل می شد. منجمله آنحضرت ﷺ لب‏هایش را تکان می داد. ابن عباس رضی الله عنهما می گوید: من نیز لب هایم را همانطورکه رسول الله ﷺ تکان می داد، تکان می دهم (تا به شما نشان دهم که رسول الله ﷺ چگونه لب هایش را تکان می داد). آنگاه، خداوند این آیات را نازل فرمود: (ای محمد، هنگام نزول قرآن) شتابزده لبهایت را (برای فراگرفتن آن) تکان مده، زیرا جمع آوری قرآن و حفاظت و یاد دادن آن، بعهده ما است. پس هنگامی که ما قرآن را خواندیم، (بعد) تو خواندن آنرا پیروی کن.سپس، توضیح و بیان قرآن نیز به عهده ما است.
ابن عباس رضی الله عنهما در تفسیر این آیات، می گوید: حفظ قرآن در سینه و یاد آوری آن به عهده ما است. پس شما سکوت کنید و به آن، گوش فرا دهید. در پایان، این به عهده ما است که توانایی خواندن آنرا به شما عنایت نماییم.
بعد از نزول این آیات، هرگاه جبرییل وحی می آورد، رسول الله ﷺ نخست گوش فرا می داد و پس از بازگشت جبرییل، آیات را آنگونه که نازل شده بود، تلاوت می کرد.