حدیث چهل و یکم

• عن أبی هریرهس قال: قال رسول الله ج: «لَلَّهُ أَشَدُّ فَرَحًا بِتَوْبَهِ أَحَدِکُمْ مِنْ أَحَدِکُمْ بِضَالَّتِهِ إِذَا وَجَدَهَ» [صحیح مسلم].

ترجمه: ابوهریرهس روایت می‌کندکه رسول اکرم ج فرمود: خداوند با توبه یکی از شما، بیش‌تر خوشحال می‌شود، از آن کسی که گمشده‌ی خود را [در بیابان] بیابد.

توضیح

انسان فرشته نیست که خطا نکند و نه شیطان است که از خطای خویش نادم نشود. خداوند آن بنده‌ی خطاکار را دوست دارد که از خطای خود، نادم گشته، به سوی الله رجوع نماید.

گناه و معصیت مانند نقطه سیاهی بر دل نقش می‌بندد، و اگر پس از آن توبه و رجوعی در کار باشد، آن نقطه سیاه محو و زایل می‌گردد، در غیر این‌صورت نقطه‌های سیاه یکی پس از دیگری قلب را فرا گرفته و بر آن چهره می‌شوند. آن‌گاه از قلب سیاه، جز سیاهی و تباهی چیز دیگری عاید نمی‌شود.

توبه بر دو قسم است: یکی توبه از حقوق مردم و دیگری توبه از حقوق خداوند. شرط قبولیت توبه از حقوق مردم این است که اگر مالی بر عهده او است، باید آن‌را به صاحبش برگرداند و اگر به حیثیت و آبروی کسی تعرض نموده است باید از او حلالی بطلبد. و توبه از حق خدا بدین صورت است که نخست دست از معصیت بردارد و پشیمان گردد و قطعاً تصمیم بگیرد که دوباره به آن گناه روی نیاورد. و اگر فرضی را ترک نموده است، استغفار کند و سعی نماید آن‌را با نوافل جبران نماید.