تعریف: عبارتست از حدیثی که در سندش چنین گفته میشود: «عن فلان عن فلان..» بدون آنکه تصریح شده باشد که آن حدیث از طریق تحدیث یا سماع یا اخبار رسیده باشد.
مثلا حدیثی که ابن ماجه روایت کرده: «حدثنا عثمان بن أبی شیبه حدثنا معاویه بن هشام حدثنا سفیان عن أسامه بن زید عن عثمان بن عروه عن عروه عن عائشه قالت: قال رسول الله صلی الله علیه وسلم: إن الله و ملائکته یصلون علی میامِن الصفوف» (ابن ماجه ۱۰۰۵).
یعنی: رسول خدا ج فرمود: براستی که خداوند و فرشتگانش بر سمت راست صفوف (نماز) صلوات میفرستند.
نکته: حافظ ابن حجر در «فتح الباری» اشاره کرده که اسناد این حدیث حسن است، اما بعضی از علما و محدثین این حدیث را ضعیف دانستهاند و علامه ناصرالدین البانی/ در «ضعیف سنن أبی داود» (شماره ۱۰۴) علت ضعف آن را بیان کرده است، و در «تمام المنه» آورده: «چنانکه بیهقی گفته، حدیث با این لفظ از عائشهل غیر محفوظ است. و صواب اینست که روایت محفوظ با این سند لفظ «یَصِلون الصفوف» (یعنی «إن الله وملائکته یصلون على الذین یَصِلون الصفوف») است». تمام المنه فی التعلیق على شرح السنه (۱/ ۲۸۸).