وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
ترجمه:
“هر کس چهل روز برای اللّٰه تعالی خود را خالص کند،چشمه های حکمت از قلب او جاری خواهد شد”.
امام ابن جوزی رحمه اللّٰه در مورد این حدیث می فرماید:
“باب من أخلص أربعین صباحا فیه عن أبی أیوب وأبى موسى وابن عباس …
هذا حدیث لا یصح عن رسول الله صلى الله علیه وسلم.
أما حدیث أبی أیوب ففیه یزید الواسطی وهو یزید بن عبد الرحمن.قال ابن حبان: کان کثیر الخطأ، فاحش الوهم، خالف الثقاه فی الروایات، لا یجوز الاحتجاج به، وحجاج مجروح، ومحمد بن إسماعیل مجهول، ولا یصح لقاء مکحول لأبی أیوب.
وقد ذکر محمد بن سعد أن العلماء قدحوا فی روایه مکحول وقالوا: هو ضعیف فی الحدیث.
وأما حدیث أبی موسى فقال ابن عدی: هو منکر، وعبد الملک مجهول.
وأما حدیث ابن عباس فقال أحمد ویحیى والنسائی: سوار بن مصعب متروک الحدیث، وقال یحیى: لیس بثقه ولا یکتب حدیثه.
قال المصنف قلت: وقد عمل جماعه من المتصوفه والمتزهدین على هذا الحدیث الذی لا یثبت، وانفردوا فی بیت الخلوه أربعین یوما، وامتنعوا عن أکل الخبز، وکان بعضهم یأکل الفواکه ویتناول الأشیاء التی تتضاعف قیمتها على قیمه الخبز، ثم یخرج بعد الأربعین فیهذى ویتخیل إلیه أنه یتکلم بالحکمه.
ولو کان الحدیث صحیحا، فإن الإخلاص یتعلق بقصد القلب لا بفعل البدن، فلله در العلم”.
[الموضوعات:۱۴۴/۳]
ترجمه : “بابی در مورد حدیث: هر کس چهل شب اخلاص به خرج دهد،که از ابو ایوب،ابو موسی و ابن عباس روایت شده است …
این حدیث از رسول اللّٰه صلی اللّٰه علیه وسلم صحیح نیست.
اما حدیث ابو ایوب،در اسناد آن یزید واسطی (ابن عبدالرحمن) وجود دارد که ابن حبان در مورد او فرموده: به وفور اشتباه می کند،دارای توهمات آشکاریست و با افراد ثقه در روایات مخالفت کرده است،پس احتجاج به او جایز نیست،(و یکی دیگر از رجال این حدیث) حجاج است که جرح شده و همچنین محمد بن اسماعیل(یکی دیگر از رجال این حدیث) مجهول است،و دیدار مکحول (از رجال این حدیث) با ابو ایوب ثابت نشده است.
و محمد بن سعد متذکر شده که علما به روایت مکحول ایراد گرفته اند و گفته اند: او در حدیث ضعیف است.
و اما حدیث ابو موسی،ابن عدی می گوید: حدیثی است منکر،و عبدالملک(یکی از رجال این حدیث)مجهول است.
وهمچنین حدیث ابن عباس،احمد،یحیی و نسایی فرموده اند: سوار بن مصعب متروک الحدیث است،و یحیی فرموده:شخص موثقی نیست و حدیثش نوشته نمی شود.
مصنف (امام ابن جوزی رحمه اللّٰه) می فرماید: من می گویم:جماعتی از به اصطلاح صوفیان و زهاد به این حدیث نادرست عمل کرده اند؛و چهل روز را در خلوت به تنهایی به سر برده و خوردن نان را بر خود منع کرده اند،حتی گروهی از آنان میوه و چیزهای دیگری که قیمتش از نان بیشتر است را خورده و سپس از خلوتگاهش بیرون آمده و چنان خیال کرده که به هنگام سخن گفتن،سخنان حکیمانه می گوید.
با این وجود ولو اینکه حدیث صحیح هم باشد،اخلاص به قصد و نیت قلب ربط دارد،نه به افعال بدن .. و چه ارزشمند است علم وآگاهی”.