حج و عمره چقدر ثواب دارد و به کی فرض است واز سن چند ساله گی فرض میشود؟
الحمدلله،
حج تمتع بر کسانی که توانایی دارند واجب و فرض است و توانایی یعنی:
استطاعت در باب حج عبارت است از : علاوه بر سلامت جسمی، مازاد بر مخارج افراد تحت تکفل، مقدار مالی داشته باشد که در رفت و برگشت او را کفایت کند و امنیت راه :
دلیل شرط بودن سلامتی برای فرضیت حج، حدیث ابن عباس است : (أن امرأه من خثعم قالت : یا رسول الله، إن أبی أدرکته فریضه الله فی الحج شیخا کبیرا، لایستطیع أن یستوی علی الراحله، فأحج عنه؟ قال : حجی عنه) «زنی از قبیله خثعم گفت ای رسول خدا! حج بر پدرم واجب شده است اما او مردی مسن است و نمیتواند بر شتر بنشیند آیا به جای او حج کنم؟ پیامبرr فرمود : به جای او حج کن». متفق علیه
دلیل اینکه حجکننده باید مقدار مالی داشته باشد که از نیاز او و افراد تحت تکفلش اضافی باشد، فرموده پیامبرصلی الله علیه وسلم است :
(کفی بالمرء إثما أن یضیع من یقوت) «برای گناهکار شدن شخصی همین کافی است که حق افراد تحت تکفل خود را ضایع کند». [الإرواء ۹۸۹]
امنیت راه به این دلیل شرط است که ادای حج بدون امنیت موجب ضرر میشود، و شریعت از ضرر در هر صورت نهی کرده است.
خلاصه اینکه زمانی حج بر فرد مسلمان بالغ واجب است که:
- توانایی جسمی داشته باشد.
- توانایی مالی جهت رفت و برگشت را داشته باشد بگونه ایکه در مدت زمانی که در حج است نفقه زن و فرزندانش نیز تامین باشند.
- راه امن باشد یعنی امنیت جانی برای زائرین حج برقرار باشد.
اما حج عمره مستحب است و واجب نیست. و البته شخص می تواند قبل از انجام تمتع به عمره برود:
از عکرمه بن خالد روایت است : (أنه سأل ابن عمر رضی الله عنه عن العمره قبل الحج فقال : لابأس، قال عکرمه : قال ابن عمر : اعتمر النبی صلی الله علیه وسلم قبل أن یحج) «از ابن عمر رضی الله عنه درباره عمره قبل از حج سؤال کرد، ابن عمر گفت : اشکالی ندارد، عکرمه گوید: ابن عمر گفت : پیامبر صلی الله علیه وسلم قبل از آنکه حج را بجای بیاورد، عمره کرد».بخاری
اما همانطور که ذکر شد اگر شخص توانایی مالی را داشته باشد تمتع بر او واجب می شود و بعد از انجام تمتع باز شخص می تواند عمره رود و در حکم مستحب برای اوست. و چنانکه شخصی بجای تمتع به عمره رود هرگز جای حج تمتع را نخواهد گرفت و فرض تمتع از ذمه ی او خارج نمی شود. (مانند اینست که کسی بجای نماز صبح، دو رکعت نماز سنت فجر بخواند!)