حجت بودن قرآن و سنت را اثبات کنید؟ این مورد مخصوص کفار است چون آنها قران و سنت را قبول ندارند و باید از جای دیگر آن را ثابت کنید

جواب: قرآن و سنت برای هر فرد مسلمانی حجت است و قرآن و سنت دو منبع اصلی در اسلام محسوب می شوند. اما کسانی که قرآن و سنت را قبول ندارند و منکر وجود الله هستند و پیامبران الهی را قبول ندارند با آنها از طریق دلایل عقلی سخن گفته می شود البته دلایل عقلی که مخالف با نصوص نباشد. قرآن حکایت های زیادی را از انبیاء بیان کرده است که چگونه انبیا به وسیله ی دلایل عقلی مردم و قوم خودشان را به سوی توحید دعوت می دانند. به عنوان مثال:
حضرت ابراهیم با دلایل عقلی و با طرح سوالاتی قومش را متوجه اشتباه شان کرد: «إِذْ قَالَ لأَبِیهِ وَقَوْمِهِ مَاذَا تَعْبُدُونَ»: (زمانی به پدر و قوم خود گفت : اینها چه چیزند که می پرستید؟). «أَئِفْکًا آلِهَهً دُونَ اللَّهِ تُرِیدُونَ»: (آیا غیر از خدا، خواستار معبودهای سراپا دروغ هستید؟). «فَمَا ظَنُّکُم بِرَبِّ الْعَالَمِینَ»: (شما درباره پروردگار جهانیان چگونه می اندیشید؟). «فَنَظَرَ نَظْرَهً فِی النُّجُومِ»: (سپس نگاهی به ستارگان انداخت). «فَقَالَ إِنِّی سَقِیمٌ»: (و گفت: من بیمارم). «فَتَوَلَّوْا عَنْهُ مُدْبِرِینَ»:(آنان به او پشت کردند و رفتند). «فَرَاغَ إِلَى آلِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلاتَأْکُلُونَ»: (پنهانی به سراغ معبودهای آنها رفت و گفت: آیا نمی خورید؟). «مَا لَکُمْ لا تَنطِقُونَ»: (شما را چه شده است که سخن نمى گویید؟). «فَرَاغَ عَلَیْهِمْ ضَرْبًا بِالْیَمِینِ»: (با قدرت هر چه بیشتر ضربه های سختی بر آنها زد). «فَأَقْبَلُوا إِلَیْهِ یَزِفُّونَ»: (به طرف ابراهیم دوان دوان آمدند). «قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ»: (ابراهیم به آنها گفت: آیا چیزهائی را می پرستید که خودتان می تراشید؟). «وَاللَّهُ خَلَقَکُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ»: (در حالی که خداوند هم شما را آفریده است وهم بت هایی را که می سازید؟). (صافات/۸۵-۹۶)
یا در جای دیگر حضرت ابراهیم خطاب به پدرش این گونه با دلیل عقلی با پدرش سخن می گوید: «إِذْ قَالَ لأَبِیهِ یَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لا یَسْمَعُ وَلا یُبْصِرُ وَلا یُغْنِی عَنکَ شَیْئًا» (گفت: ای پدر چرا چیزى را که نمی شنود ونمی بیند و تو را از چیزی بی نیاز نمی کند، می پرستی؟) (مریم/۴۲).

پس استفاده از دلایل عقلی (در صورتی که با نصوص (قرآن و سنت) در تضاد نباشد) برای کسانی که قرآن وسنت را قبول ندارند، اشکالی ندارد.

سوال دوم: درایت الحدیث را از قرآن وسنت ثابت کنید.
تذکر: درایت الحدیث یعنی: وضع قواعد برای شناخت انواع حدیث ضعیف، صحیح، حسن، منکر و … .

جواب: علم درایت الحدیث از قرآن و سنت ثابت است.

از قرآن: الله متعال در قرآن می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا إِنْ جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا» (حجرات / ۶): (ای کسانی که ایمان آورده اید، اگر فاسقی برای شما خبری آورد، تحقیق کنید)

از حدیث: عبدالله بن مسعود می گوید: «سمِعْتُ رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَیْهِ وسَلَّم یَقُول: نَضَّرَ اللَّه امْرءاً سمِع مِنا شَیْئا، فبَلَّغَهُ کما سَمعَهُ فَرُبَّ مُبَلَّغٍ أوْعى مِنْ سَامِع». (ترمذی / ح۲۶۵۹) : (از پیامبر شنیدم که می فرمود: خداوند شاد کند کسی را که از ما چیزی شنید و هم چنان که شنیده، تبلیغ کرد و چه بسا کسی که به او تبلیغ می شود، از شنونده آگاه تر و نگهدارنده تر به مقاصد ارزشمند معانی باشد).

از این آیه فهمیده می شود که شخص مومن در درک و نقل صحیح احادیث باید دقت کند و در صحت و ضعف احادیث باید تحقیق کند و این همان درایت الحدیث است و کسانی که با علوم حدیث و کتب مصطلح حدیث آشنایی دارند می دانند که علما و محدثین به این آیه و حدیث برای اثبات علم درایت الحدیث استناد کردند.
🏼نویسنده: امید خزاعی