حاکمی جز الله نیست

نزدیک به همین تفسیر که لا اله الا الله را به معنی هیچ اطاعت شده­ای جز الله وجود ندارد و خطا و اشتباه آن بیان شد، چیزی است که سید قطب در کتابش «معالم فی الطریق» بیان داشته است.^[۱] چنان­که می­گوید: جوامعی که به زعم و گمان خویش خود را مسلمان می­پندارند، داخل در مجتمعات جاهلی هستند و علت داخل شدن­شان در چنین جوامعی این نیست که معتقد به الوهیت غیر خداوند باشند^[۲] یا این­که شعائر عبادی را برای غیر پروردگار انجام می­دهند؛ بلکه بدان سبب است که متدین به عبودیت پروردگار واحد در نظام حیات و زندگی نیستند آری هر چند به الوهیت هیچ احدی جز الله معتقد نیستند، مهم­ترین خصوصیت الوهیت پروردگار را برای دیگری قرار داده‌اند؛ به حاکمیت غیر الله متدین­اند و نظامات و برنامه‌های زندگی و ارزش­ها و عادات و تقالید خویش را از آن حاکمیت دریافت می­دارند در حالی که خداوند متعال در مورد حاکمان می‌فرماید: ﴿وَمَن لَّمۡ یَحۡکُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِکَ هُمُ ٱلۡکَٰفِرُونَ۴۴﴾ [المائده: ۴۴] «هرکس به شریعت خداوند حکم نکند کافر است.» همان­گونه که پروردگار متعال قبل از این آیه، یهود و نصاری را به شرک و کفر و الحاد توصیف می­کند و می­فرماید که آن­ها عالمان و عابدان خویش را تبدیل به پروردگار خویش نمودند و این تنها به آن سبب بود که آن­ها برنامه­ی زندگی خویش را از آن­ها گرفتند حال آن­که کسانی که خود را مسلمان می­پندارند نیز همین کار را می­کنند و پرورگار متعال آن را از یهود و نصاری شرک می‌داند؛ همان­گونه که عیسی پسر مریم را تبدیل به رب کرده و برایش مرتبه­ی الوهیت قایل شده و جز الله به پرستش او اقدام کردند پس این مثل آن است؛ یعنی خارج شدن از عبودیت پروردگار واحد و از دین الله و از شهادت دادن به لا اله الا الله می­باشد.

[۱]– این کتاب به اسم چراغی بر فراز راه و نشانه‌های راه ترجمه شده است. مترجم

[۲]– بعضی از علما بر آن تعلیق نهاده و گفته اند: بعضی از این مجتمعات بر بعضی از مردمان صفات الوهیت نهاده­اند چنان­که معتقدند آن­ها غیب می­دانند و در جهان تصرف می­کنند؛ سختی­ها را برطرف می­کنند به همین سبب شعائر عبادتی را برای‌شان انجام می­دهند چنان­که در سختی­ها و گرفتاری­ها آن­ها را به فریاد می‌خوانند و از آن­ها طلب دعا می­کنند همان­گونه که از خدا می­ترسند، از آن­ها نیز خوف دارند و به آن­ها امید و به آن­ها توکل می­کنند، به دور قبورشان طواف می‌نمایند و گورهای­شان را تعظیم و اعیاد و مراسم جشن و شادی خویش را برای آن ضریح‌ها برپا می­دارند و به قصد زیارت­شان تصمیم به سفر می­گیرند؛ برای­شان نذر و قربانی به جای می­آورند؛ همه این شرکیات و نمونه­های دیگر را نیز سید قطب از جمله شرکیاتی که ناقض توحید و منافی معنی لا اله الا الله باشد به حساب نمی­آورد ولی ما پیروان سلف صالح تنها کسانی را که بر آنها اتمام حجت شده باشد را تکفیر می­کنیم. مؤلف