حالت های مرتد شدن

۱- ارتداد کلی و اساسی: مانند کسی که به طور کلی از همه‌ی اسلام دست می‌کشد، مانند کسی که دست از دین اسلام می‌کشد و مسیحی می‌گردد.

۲- ارتداد جزئی: مانند انجام دادن ناقضی از نواقض اسلام یا ترک کردن یکی از پایه های اسلام.

جاهلان آنگونه می‌پندارند که ارتداد فقط به حالت اول روی می‌دهد و با حالت دوم ارتداد محقق نمی‌شود!!!.

اسحاق بن راهویه می‌فرماید: «أَجْمَعَ الْعُلَمَاءُ أَنَّ مَنْ سَبَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ أَوْ سَبَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَوْ دَفَعَ شَیْئًا أَنْزَلَهُ اللَّهُ أَوْ قَتَلَ نَبِیًّا مِنْ أَنْبِیَاءِ اللَّهِ وَهُوَ مَعَ ذَلِکَ مُقِرٌّ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ أَنَّهُ کَافِرٌ».[۱]

ترجمه: «علما اجماع نموده اند بر اینکه کسی الله یا رسول الله صلی الله علیه وسلم را دشنام دهد یا چیزی را خداوند نازل نموده رد کند، یا پیامبری از پیامبران خدا را بکشد و همراه با آن اقرار هم کند به آنچه که الله نازل نموده است، آن شخص کافر است».

امام بربهاری رحمه الله می‌فرماید: «ولا نخرج أحدا من أهل القبله من الإسلام حتى یرد آیه من کتاب الله، أو یرد شیئا من آثار رسول الله صلى الله علیه وسلم».[۲]

ترجمه: «کسی از اهل قبله را از اسلام خارج نمی‌کنیم تا زمانی که آیه ای از کتاب الله را رد کند یا چیزی از احادیث ( آثار) رسول الله صلی الله علیه و سلم را رد ‌کند».

[۱]. التمهید لما فی الموطأ من المعانی والأسانید۴/۲۲۶٫

[۲]. شرح السنه ۱/۶۴