علماء گفته اند در سه حالت جهاد واجب می شود
۱- زمانیکه دو لشکر اسلام وکفربا هم روبه رو شدند دیگر حق نداری به معرکه پشت دهی ، در آیه ۱۵و۱۶ سوره انفال آمده : {یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُواْ زَحْفاً فَلاَ تُوَلُّوهُمُ الأَدْبَارَ ٭ وَمَن یُوَلِّهِمْ یَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاَّ مُتَحَرِّفاً لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَیِّزاً إِلَى فِئَهٍ فَقَدْ بَاء بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ } ( هنگامیکه با انبوه کافران روبه رو شدید بدانان پشت نکنید٭هر کس در آن هنگام به آنان پشت کند و فرار نماید گرفتار خشم الله خواهد شد و جایگاه او ، دوزخ خواهد بود و جهنم بدترین جایگاه است)
۲- زمانیکه کفار به شهر معین حمله ور شود بر اهل آن شهر جنگیدن واجب است زیرا دفاع از نفس واجب است . الله سبحانه در آیه ۱۹۰ سوره بقره می فرماید: {وَقَاتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَکُمْ وَلاَ تَعْتَدُواْ إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبِّ الْمُعْتَدِینَ } ( و در راه الله بجنگید با کسانی که با شما می جنگند و تجاوز و تعدی نکنید).
۳- زمانیکه ولی امر مسلمین گروهی را موظف کرد به اینکه برای جهاد به منطقه ای بروند ، همانطور که درآیه ۳۸ و۳۹ سوره توبه آمده {یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ مَا لَکُمْ إِذَا قِیلَ لَکُمُ انفِرُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الأَرْضِ أَرَضِیتُم بِالْحَیَاهِ الدُّنْیَا مِنَ الآخِرَهِ فَمَا مَتَاعُ الْحَیَاهِ الدُّنْیَا فِی الآخِرَهِ إِلاَّ قَلِیلٌ٭إِلاَّ تَنفِرُواْ یُعَذِّبْکُمْ عَذَاباً أَلِیماً وَیَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَیْرَکُمْ وَلاَ تَضُرُّوهُ شَیْئاً وَاللّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ }
( ای مومنان ! چرا هنگامیکه به شما گفته می شود در راه الله حرکت کنید سستی می کنید و دل به دنیا می دهید ؟ آیا به زندگی این جهان به جای زندگی آن جهان خشنودید ؟ خوشی و کالای این جهان در برابر خوشی و کالای آن جهان چیز کمی بیش نیست ٭ اگر برای جهاد بیرون نروید الله شما را عذاب دردناکی می دهد قومی را جایگزینتان می سازد که جدای از شما آیند و هیچ زیانی به الله نمی رسانید و الله برهرچیزی توانا است)