دکتر لطف الله روزبهانی در خصوص جهاد اسلامی اینگونه اظهار نظر کردهاند: «به یکی از ابتکارات مهم محمد برمیخوریم که آن جهاد یا جنگ مقدس است… بر اساس ابتکار محمد در امر جهاد، هر مسلمان با هرگونه ملیت، مؤظف است در برابر غیر مسلمان که کافر و مشرک خوانده میشود، وارد جنگ شود و چه بکشد و یا اگر کشته شود، در هر دو حال به بهشت خواهد رفت! با مطرح کردن جهاد، در ابتدا محمد به چپاولگری و غارت خود رنگ الهی و قانونی پاشید و با این روش دشمنان خود را به نحو بسیار وحشیانه سرکوب کرد.»(۱)
میگویم: به شبههی «غارتکردن» در قسمتهای قبل به طور کامل پاسخ دادیم و هیچ نیازی به تکرار آن نمیبینیم، اکنون به مطالب باقیمانده میپردازیم و پرده از افتراهای آقای روزبهانی برمیداریم، ولله الحمد والمنه.
اولاً. مسئلهی جهاد یا همان جنگ مقدس چنانکه آقای دکتر! گمان کرده، از ابتکارات شریعت ما نیست، بلکه در شریعتهای قبلی نیز وجود داشته است. برای مثال در عهد قدیم مواردی از جنگ مقدس به چشم میخورد(۲) و حتی مسیحیان که امروزه به محبت و عشق! دعوت میکنند و آقای روزبهانی اساس دینشان را عشق به بندگان میداند، زمانی از طلایهداران جنایات جنگی بودند که قلب هر انسانی را به درد میآورد. آقای ویل دورانت در رابطه با جنایات مسیحیان در جنگهای مقدسشان، موسوم به «جنگهای صلیبی»، مینویسد: «سایر معاصران نیز به تفصیل مطالبی درباره این واقعه نگاشتند و حکایت میکنند که چگونه زنان را به ضرب دشنه به قتل میرساندند، ساق پای کودکان شیرخوار را گرفته بزور آنها را از پستان مادرشان جدا ساخته به بالای دیوارها پرتاب میکردند، یا با کوفتن آنها بر ستونها گردنشان را میشکستند، و چطور هفتاد هزار مسلمانی که در شهر مانده بودند به هلاکت رسیدند. یهودیان را که جان سالم به در برده بودند در کنیسهای جمع کردند و زنده زنده سوزانیدند.» (۳)
به نیکی نمیدانیم که آقای روزبهانی جاهل و بیخبر است، یا آنکه از این فجایع خبر داشته و قصد فریبکاری دارد!
ثانیاً. اینکه هر مسلمانی مؤظف به کشتن کافران باشد، دال بر جهالت آقای روزبهانی میباشد. به این دلیل که بر هر مسلمانی جهاد واجب نیست، و هر کافری هم کشته نمیشود!
اولاً. برای وجوب جهاد هفت شرط وجود دارد، که عبارتند از اسلام، بلوغ، عقل، آزادی، مرد بودن، سلامتی و وجود نفقه.(۴) برای تک تک این شروط ادله بسیاری از قرآن و سنت رسول خدا صلی الله علیه وسلم موجود است و افتادن این شروط، حکم وجوب را بر فرد ساقط میسازد.
ثانیاً. هر کافری کشته نمیشود، بلکه کفار انواعی دارند و احکام هر نوعی با نوع دیگر متفاوت است. امام ابن قیم رحمه الله میفرماید: «کفار یا حربی هستند و یا اهل تعهد. اهل تعهد نیز سه گروه هستند: اهل ذمه، اهل هدنه و اهل امان. فقیهان برای هر گروهی بابی را اختصاص دادهاند…»(۵)
ثالثاً. شخصی که چپاول و غارت و راهزنی کند، در واقع کارش از دید اسلام جهاد محسوب نمیشود، چرا که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «أن من ضیق منزلا أو قطع طریقا فلا جهاد له»(۶) یعنی: «هرکس سد معبر کند و یا اموال مردم را به غارت ببرد، جهادش پذیرفته نمیشود.»
رابعاً. اینگونه نیست که هر کسی بجنگد، عملش نزد خداوند به عنوان جهاد مقبول باشد و دیگر نتوان به او اشکالی گرفت! در کتب فقهی اسلامی، احکام و ضوابط سخت و محکمی برای جهاد قرار داده شده است و همین میان جنگهای غیر مسلمانان با جهاد اسلامی فرق میگذارد.
ویل دورانت توصیه ابوبکر صدیق رضی الله عنه به لشکر اسلام را چنین بازگو میکند: «شما را به چند چیز سفارش میکنم که از من یاد داشته باشید: عادل باشید، دلیر باشید، بمیرید ولی تسلیم دشمن نشوید. رحیم باشید، از کشتن پیرمردان، زنان، و کودکان بپرهیزید. درخت خرما را نبرید و نسوزانید، درخت میوه را قطع نکنید، گوسفند و گاو و شتر را جز برای خوردن نکشید، و قول خود را، حتی نسبت به دشمنان حفظ کنید.»(۷)
ریشهی این دستورات، کتاب خدا و سنت پیامبر صلی الله علیه وسلم است که مجاهدین اسلام باید این دستورات را سرلوحهی جهاد خود قرار دهند:
۱٫ نهی از کشتن زنان و کودکان: «در یکی از غزوات پیامبر صلی الله علیه وسلم جنازهی زنی پیدا شد، پس رسول خدا کشتن زنان و کودکان را ناپسند دانست.»(۸)
۲٫ نهی از کشتن افراد سالمند: «هیچ پیرمرد فرسودهای را نکشید!» (۹)
۳٫ نهی از از زیادهروی و مثله: «زیادهروی و تجاوز نکنید، خیانت و غدر نکنید، و کسی را مثله نسازید!»(۱۰)
۴٫ نهی از کشتن کشاورزان: «در مورد کشاورزان از خدا بترسید و آنان را به قتل نرسانید، مگر آن که با شما بجنگند.»(۱۱)
۵٫ نهی از کشتن تاجران: «[پیامبر و اصحاب ایشان]، تجار مشرکین را به قتل نمیرساندند!»(۱۲)
۶٫ نهی از تخریب و هدم: «آبادیها را خراب و ویران نسازید!»(۱۳)
۷٫ نهی از دنبال کردن افرادی که تسلیم شدهاند: «هیچ فراری را دنبال نکنید و بر افراد زخمی سخت نگیرید، و هر کسی که سلاحش را انداخت، در امان است.»(۱۴)
پس اشکال از آقای روزبهانی است که اسلام و ضوابط جهاد را نشناخته است، وگرنه چگونه میتوان به دینی که ۱۴۰۰ سال پیش چنین قوانین جنگی را مطرح کرده ایراد گرفت؟! (۱۵)
————————————
۱. قرآن کلام محمد، ص ۴۳
۲. برای مثال بنگرید به: کتاب مقدس، سفر تثنیه، باب ۲۰، شماره ۱۴ ؛ یشوع، باب ۱۱، شماره ۱۵ ؛ حزقیال، باب ۹، شماره ۵ و…
۳. تاریخ تمدن، ج ۳، ص ۷۹۲
۴ . المغنی، ج ۹، ص ۱۹۷ : «ویشترط لوجوب الجهاد سبعه شروط؛ الإسلام، والبلوغ، والعقل، والحریه، والذکوریه، والسلامه من الضرر، ووجود النفقه.»
۵. أحکام أهل الذمه، ج ۲، ص ۸۷۳
۶ . سنن أبی داود، ج ۳، ص ۴۱ – شیخ البانی رحمه الله آن را در صحیح أبی داود ذکر کرده است.
۷ . تاریخ تمدن، ج ۴، ص ۲۴۳ – حافظ ابن زنجویه رحمه الله نیز مانند این دستورات را از عمر بن الخطاب رضی الله عنه نقل کرده است: الأموال، ص ۱۵۶
۸. صحیح البخاری، ج ۴، ص ۶۱ ؛ صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۳۶۴ : «عن عبد الله، أن امرأه وجدت فی بعض مغازی النبی مقتوله، فأنکر رسول الله قتل النساء والصبیان.»
۹ . السنن الکبرى، ج ۹، ص ۱۵۳ : «لا تقتلوا شیخاً فانیاً»
۱۰. مسند أحمد، ج ۴، ص ۴۶۱ : «لا تغدروا، ولا تغلوا، ولا تمثلوا»
۱۱ . السنن الکبرى، ج ۹، ص ۱۵۵: «اتقوا الله فی الفلاحین فلا تقتلوهم إلا أن ینصبوا لکم الحرب.»
۱۲. همان: «عن جابر رضی الله عنه، قال: کانوا لا یقتلون تجار المشرکین.»
۱۳ . السنن الکبرى، ج ۹، ص ۱۵۳: «ولا تخربوا عامرا»
۱۴. مصنف ابن ابی شیبه، ج ۷، ص ۵۳۷ : «لا تتبعوا مدبرا، ولا تجهزوا على جریح، ومن ألقى سلاحه فهو آمن.»
۱۵. برای مطالعهی بیشتر در خصوص شروط و ضوابط جهاد، به کتاب «الجهاد فی سبیل الله» از دکتر سعید بن علی بن وهف القحطانی مراجعه کنید.
مقاله پیشنهادی
شبهه مخالفان حدیث و آیه «در کتاب هیچ چیز را فرو نگذاشتهایم»
یکی دیگر از شبههایی که مطرح میکنند فهم آنها از فرمودهی خداوند و این آیه …