وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
آیا برای من مقدور است که روزه ی سنت را با نیت قضای رمضان بیاورم؟و یا به نیت روزه مستحبی همانند روزه عاشورا؟!
الحمدلله،
این مسئله نزد اهل علم، به مسئله ی شراکت یا تداخل بین عبادات شناخته می شود.و حالتهای زیادی دارد،یکی از این حالتها؛جمع بین عبادتی واجب و مستحب با یک نیت است.
هر کس نیت عبادتی مستحب بیاورد،ثواب (عبادت) واجب را نمی برد(یعنی در تداخل بین عبادت مستحب و واجب،اگر نیت مستحب آورده شود عبادت واجب بجا نیامده است)پس کسی که در روز عاشورا روزه بگیرد و نیت عاشورا را بیاورد، در اینصورت ثواب قضای رمضان را نمی برد.ولی کسی که در روز عاشورا نیت روزه ی قضای رمضان کند،در اینصورت قضای وی صحیح بوده و امید می رود (نزد بعضی از علما ) ثواب روزه مستحب عاشورا نیز بدست آورد.
رملی رحمه الله در کتاب “نهایه المحتاج (۳/۲۰۸)” می گوید: ” و اگر (کسی)در ماه شوال یا در روز عاشورا، روزه ی قضا یا نذری یا غیر آنها بگیرد(که روزه واجب باشد) در اینصورت ثواب روزه مستحب نیز برایش حاصل می شود، چنانکه پدرم بدان فتوا داده است و نیز بارزی والأصفونی والناشری وفقیه علی بن صالح الحضرمی و غیر آنها (بدان فتوا داده اند)، اما ثواب کامل بر وجه مطلوب بر آن مترتب نمی شود، اللخصوص کسی که روزه ی رمضان را خورده باشد و آنرا در (روزه مستحب) شوال قضا کند.”و همانند این فتوا در ”مغنی المحتاج” (۲/۱۸۴) ، و “حواشی تحفه المحتاج” (۳/۴۵۷) است.
و همچنین شیخ ابن عثیمین رحمه الله در “فتاوی الصیام” (۴۳۸) می گوید: ” کسی که در روز عرفه یا عاشورا روزه بگیرد درحالیکه قضای رمضان بر گردن وی است، روزه اش صحیح است اما اگر در آن روز نیت قضای رمضان بیاورد در اینصورت دو پاداش می گیرد:یکی پاداش روزه مستحب عرفه یا عاشورا و دیگری پاداش قضای روزه رمضان، البته این امر (یعنی دو پاداش)به نسبت روزه ی مستحب مطلق- که به روزه ی رمضان مرتبط نمی شود، است.ولی چون روزه ی شش روز از ماه شوال با رمضان مرتبط است و آن روزه ی شش روز جز با اتمام قضای رمضان بر وی مستحب نمی شود، در اینصورت اگر قبل از قضای رمضان آن شش روز را روزه بگیرد، ثواب قضای رمضان را نخواهد برد.بدلیل این فرموده ی پیامبر صلی الله علیه وسلم: ( من صام رمضان ثم أتبعه بست من شوال فکأنما صام الدهر))روایت مسلم)، یعنی: کسی که رمضان را روزه گرفته و به تعقیب آن شش روز از شوال را به آن پیوست کند، مانند آن است که همیشه روزه داشته است.و آنچه معلوم است اینکه کسی که بر او قضای رمضان است نبایستی روزه دیگری بگیرد تا زمانیکه قضایش کامل می شود.”
و لازم است که انسان (قبل از انجام عبادت مستحب مانند روزه ی عاشورا) بر ادای قضا مبادرت ورزد چرا که این بجا آوردن قضا از عبادات مستحب مقدم تر است، اما اگر وقت بر او تنگ شد و برایش ممکن نشد که تمامی قضای رمضانش را بجای آورد و ترسید که روزه ی مستحبی مانند روزه عاشورا و عرفه را از دست بدهد، در اینصورت آن دو روز مستحب را با نیت قضای رمضان روزه بگیرد. و بر وی امید می رود که هم ثواب عاشورا یا عرفه و هم پاداش قضا را بدست آورد،چرا که به حقیقت فضل الله تعالی وسیع است.
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین