سنت در لغت به معنای طریقه و روش می باشد، حتی اگر مورد پسند و رضایت بخش هم نباشد. و سنت، شرعاً در مقابل بدعت قرار می گیرد؛ یعنی یا رسول الله صل الله علیه و سلم یا سلف صالح بعد از پیامبر صل الله علیه و سلم این روش را انجام داده اند و شامل تمام مستحبات، واجبات و مباحات می باشد.
تعریف فقها از سنت، که آن را طلب و درخواستِ بدون تأکید می دانند، اصطلاحی نامناسب وغیر منتظره است. منظور آنان از این تعریف، تفکیک میان سنت و فرض بوده است. متأخرین هم سنت را خاصِ مسایل اعتقادی می دانند. چرا که سنت، اصل و اساس دین است و خطر بزرگی مخالفِ سنت را تهدید می کند.
۱- در صحیحین از عایشه رضی الله عنه روایت است: رسول الله صل الله علیه و سلم فرمودند: « مَن أَحدَثَ فی أَمرِنا هذا ما لیسَ مِنه فَهُوَ رَدٌّ»: (هر کس در این دین ما چیزی را نوآورد که از دین نباشد، آن بدعت مردود است).
در مسلم با این الفاظ آمده است: «من عمِل عملاً لیس علیه أمرنا فهو رد»: (کسی کاری کند که دستور ما بر آن نباشد، آن کار مردود است».
روایت مسلم ردّی است بر مبتدعینی که معتقدند از پیشِ خود چیزی را در دین پدید نیاورده اند. بلکه فاعلِ این کار کسانی اند که قبل از آنان بوده اند و آن ها فقط پیروی کننده این کار بوده است. مبتدع برای کار خویش روایت اول را به عنوان دلیل ارائه می دهد؛ لیکن با روایت دوم، که در صحیح مسلم آمده است، تمام نوآوری-های دینی که از دستور الاهی و رسول الله صل الله علیه و سلم خارج هستند، حال چه خود شخص آن را آورده یا قبل از وی بوده است، رد شده و جواب داده شده است.
۲- عرباض بن ساریه رضی الله عنه گوید: رسول الله صل الله علیه و سلم در یک سخنرانی به یارانش می فرماید: « فَإنَّه مَنْ یَعِشْ مِنْکُمْ فَسَیَرَى اخْتِلاَفاً کَثِیرًا، فَعَلَیْکُمْ بِسُنَّتِی وَسُنَّهِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِینَ الْمَهْدِیِّینَ عَضُّوا عَلَیْهَا بِالنَّوَاجِذِ، وَإِیَّاکُمْ وَمُحْدَثَاتِ الأُمُورِ، فَإِنَّ کُلَّ بِدْعَهٍ ضَلاَلَهٌ»: (کسی از شما که زندگی سپری کند، اختلاف بسیاری خواهد دید. برشماست که از سنت من و خلفای هدایت شده پیروی کنید، بر این روش سخت پای بند باشید، و شما را از نوآوریِ دینی برحذر مى دارم، چرا که هر بدعتی گمراهی است) .
۳- جابر ا می گوید: کان رَسُولُ الله صلى الله علیه وآله وسلم إذا خطب احمَرَّت عَیْناه وَعَلا صَوْتُهُ واشْتَدَّ غَضَبُهُ حتى کأنهُ مُنذرُ جَیْشٍ یَقُولُ: «صَبّحَکم وَمَسّاکمْ» ویقولُ: «أَمّا بَعْدُ فإنّ خَیْرَ الحدیث کِتابُ اللَّهِ وَخَیرَ الْهَدی هُدَى محمّد وشَرَّ الأُمور مُحْدَثَاتُها وکلَّ بدعهٍ ضَلالهٌ»: (وقتی رسول الله صل الله علیه و سلم سخنرانی می کرد چشمانش قرمز شده و صدایش بالا می رفت، و به شدت خشم می گرفت؛ گویا هشدار دهنده یِ یورش یک لشکر بود؛ می فرمود: بامدادان و شام گاهان به شما حمله می شود. و می فرمود: «اما بعد بدانید که بهترین سخن کتاب الله است؛ و بهترین راه و روش، روش محمد است، و بدترین امر، امور نو پیدا هستند، و هر نو پیدایی بدعت است، و هر بدعتی گمراهی است .
وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین