تواتر اخبار دربارۀ نزول عیسی علیه السلام
با توجّه به متون موجود در مورد سیّدنا عیسی باید گفت که قطعاً او خواهد آمد و در این باره، احادیث متواتر و فراوانی وجود دارد و در نتیجه، تکذیب نزول او به معنای تکذیب پیامبر صلی الله علیه وسلم است.
و بلکه تکذیب قرآن کریم بوده که بیانگر نزول عیسی علیه السلام است.[۱]
قبلاً برخی از ادلّۀ نزول وی بیان گردید و آیات زیر نیز دلالت بر همین مسأله دارند:
﴿۞وَلَمَّا ضُرِبَ ٱبۡنُ مَرۡیَمَ مَثَلًا إِذَا قَوۡمُکَ مِنۡهُ یَصِدُّونَ۵٧ وَقَالُوٓاْ ءَأَٰلِهَتُنَا خَیۡرٌ أَمۡ هُوَۚ مَا ضَرَبُوهُ لَکَ إِلَّا جَدَلَۢاۚ بَلۡ هُمۡ قَوۡمٌ خَصِمُونَ۵٨ إِنۡ هُوَ إِلَّا عَبۡدٌ أَنۡعَمۡنَا عَلَیۡهِ وَجَعَلۡنَٰهُ مَثَلٗا لِّبَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ۵٩ وَلَوۡ نَشَآءُ لَجَعَلۡنَا مِنکُم مَّلَٰٓئِکَهٗ فِی ٱلۡأَرۡضِ یَخۡلُفُونَ۶٠ وَإِنَّهُۥ لَعِلۡمٞ لِّلسَّاعَهِ فَلَا تَمۡتَرُنَّ بِهَا وَٱتَّبِعُونِۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِیمٞ﴾ [الزّخرف: ۵۷- ۶۱]
«و زمانی که [دربارۀ آفرینش] فرزند مریم مَثَلی زده شد، ناگهان قوم تو از آن [شادیکنان] داد و فریاد زده و گفتند: آیا معبودان ما بهترند یا او؟ آنان آن [مثل] را فقط برای جدال [و لجاجت] با تو زدند، بلکه این افراد گروهی ستیزه جویند. او [عیسی علیه السلام] فقط بندهای بود که ما بر او نعمت بخشیدیم و وی را [مایۀ] عبرت برای بنیاسرائیل گرداندیم. و اگر میخواستیم به جای شما فرشتگانی قرار میدادیم که در [روی] زمین جانشین [شما] باشند. و بیگمان او [عیسی] نشانهای برای قیامت است، پس هرگز در آن [قیامت] شک نکنید و از من پیروی نمایید، [که] این راه راست است.»
یعنی نزول عیسی علیه السلام پیش از روز رستاخیز، نشانهای بر نزدیکی قیامت است.
قرائت دیگر آیه: ﴿وَإِنَّهُۥ لَعِلۡمٞ لِّلسَّاعَهِ﴾ نیز دلالت بر این موضوع دارد.
«یعنی علامت و نشانهای بر وقوع قیامت بوده و این قرائت از ابن عبّاس، مجاهد و دیگر ائمّۀ تفسیر روایت شده است.»[۲]
امام احمد با آوردن سندی منسوب به ابن عبّاس ب در تفسیر آیۀ ﴿وَإِنَّهُۥ لَعِلۡمٞ لِّلسَّاعَهِ﴾ میگوید: «مراد از آن، خروج عیسی بن مریم إ پیش از روز قیامت است.»[۳]
امام بخاری و امام مسلم رحمهما الله از ابوهریره روایت کردهاند که رسولالله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «وَالَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ، لَیُوشِکَنَّ أَنْ یَنْزِلَ فِیکُمْ ابْنُ مَرْیَمَ حَکَمًا عَدْلًا، فَیَکْسِرَ الصَّلِیبَ، وَیَقْتُلَ الخِنْزِیرَ، وَیَضَعَ الجِزْیَهَ، وَیَفِیضَ المَالُ حَتَّى لاَ یَقْبَلَهُ أَحَدٌ، حَتَّى تَکُونَ السَّجْدَهُ الوَاحِدَهُ خَیْرًا مِنَ الدُّنْیَا وَمَا فِیهَا»؛ «سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، به زودی عیسی بن مریم در میان شما به عنوان حاکم و دادگر خواهد آمد. صلیب را میشکند، خوک را میکشد و جزیه را برمیدارد [فقط اسلام را میپذیرد و هرکس سر باز زند، کشته میشود]. اموال فراوان میشود، به گونهای که هیچکس آن را قبول نمیکند [هر کس با آنچه دارد، بینیاز میگردد] و یک سجده بهتر از دنیا و آنچه در آن است، میشود.»
ابوهریره رضی الله عنه در ادامه میگوید: [برای تأیید و تصدیق این سخن] اگر خواستید، آیۀ زیر را بخوانید:
﴿وَإِن مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡکِتَٰبِ إِلَّا لَیُؤۡمِنَنَّ بِهِۦ قَبۡلَ مَوۡتِهِۦۖ وَیَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَهِ یَکُونُ عَلَیۡهِمۡ شَهِیدٗا﴾ [النّساء: ۱۵۹]
«و [کسی] از اهل کتاب نیست مگر اینکه قبل از مرگش به او [عیسی علیه السلام] ایمان میآورد، و [عیسی] در روز قیامت بر آنان گواه خواهد بود.»[۴]
بر اساس تفسیر و دیدگاه ابوهریره س در مورد آیۀ فوق، افرادی از اهل کتاب، پیش از وفات عیسی علیه السلام؛ یعنی زمان نزول او در آخرالزّمان – چنانکه قبلاً بیان شد- به وی ایمان خواهند آورد.[۵]
[۱]– نک: القیامه الصّغری، صص ۲۶۶- ۲۶۸؛ أشراط السّاعه، وابل، صص ۳۴۸- ۳۵۵٫
[۲]– تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص ۱۰۵؛ تفسیر طبری، ج ۲۵، صص ۹۰- ۹۱٫
[۳]– المسند، تحقیق: احمد شاکر، ج ۴، ص ۳۲۹٫ احمد شاکر میگوید: «اسناد این روایت صحیح است.»
[۴]– صحیح بخاری، شمارۀ حدیث: ۳۴۴۸؛ صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۹۳۷ و ۱۱۵٫
[۵]– نک: أشراط السّاعه، وابل، ص ۳۴۷٫