تفـســـــیر ســـــوره الانعام

أعوذ بالله من الشیطان الرجیــــم
بِسْـــــمِ اللهِ الـرَّحـْمـــنِ الـرَّحِـیــمِ

{فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُکِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ أَبْوَابَ کُلِّ شَیْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَا أُوتُواْ أَخَذْنَاهُم بَغْتَهً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ ‏(۴۴)}.

«پس‌ چون‌ آنچه‌ را که‌ بدان‌ پند داده‌ شده‌ بودند، فراموش‌ کردند» یعنی: چون ‌هشدارها و تذکرهای‌ عبرت‌انگیز ما در یادآوری‌ مصیبتهای‌ مالی‌ و جانی‌، هیچ ‌اثری‌ از پندپذیری‌ و دردوسوز در آنان‌ ایجاد نکرد و از این‌ پندها روی‌ برتافتند؛ «درهای‌ همه ‌چیز را بر آنان‌ گشودیم‌» یعنی: از باب‌ «استدراج»، درهای‌ نعمت‌ را با همه‌ انواع‌ آن‌ به‌ روی‌ آنان‌ باز کردیم‌ «تا چون‌ به‌ آنچه‌ داده‌ شده‌ بودند» ازنعمت‌های‌ گونه‌گون‌ «شاد شدند» به‌ شاد شدن‌ سرمستی‌ و ناسپاسی‌ و گردنکشی‌ و تکبر و پنداشتند که‌ از این ‌همه‌ رفاه‌ و نعمت‌ به‌ سبب‌ آن‌ برخوردار گشته‌اند که‌ کفر و انکارشان‌ درست‌ و برحق‌ است‌؛ «ناگهان‌ آنان‌ را فروگرفتیم‌» به‌طور غیرمترقبه‌ و به‌گونه‌ای‌ که‌ اصلا انتظار آن‌ را نداشتند «پس‌ یکباره‌ نومید شدند». مبلس: کسی‌است‌ که‌ به ‌سبب‌ شدت‌ بدبختی‌ و بدروزی‌ای‌ که‌ بر وی‌ فرود آمده ‌است‌، غرق ‌حزن‌ و اندوه‌ گردیده‌ و از هرخیری‌ مأیوس‌ می‌شود.

اگر به‌ تاریخ‌، نگاهی‌ گذرا داشته‌ باشیم‌، ملاحظه‌ می‌کنیم‌ که‌ واقعیت‌ زندگی ‌بشر، نمونه‌ چنین‌ امت‌هایی‌ را فراوان‌ شناخته‌ است‌؛ زیرا امت‌های‌ بسیاری‌ را می‌یابیم‌ که‌ خدای‌ سبحان‌ آنها را در اوج‌ مدنیت‌ و رفاه‌ و نعمت‌، به‌ سراشیب ‌اضمحلال‌ و فروپاشیدگی‌ درافگنده‌ است‌ و این‌ سنت‌ الهی‌ است‌ و سنت‌ الهی‌ را هیچ‌ دگرگونی‌ای‌ نیست‌. عقبه‌بن‌ عامر رضی الله عنه از رسول‌ خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم روایت‌ کرده ‌است‌ که ‌در حدیث‌ شریف‌ فرمودند: «چون‌ دیدی‌ که‌ خدای‌ عزوجل‌ در عین‌ فروروی‌ بنده‌ در نافرمانی‌های‌ وی‌، به‌ او دوست‌داشتنی‌های‌ دنیا را می‌دهد پس‌ بدان‌ که‌ آن ‌استدراج‌ است‌»، آن‌گاه‌ این‌ آیه‌ کریمه‌ را تلاوت‌ کردند. همچنین‌ از عباده‌بن‌صامت‌ رضی الله عنه روایت‌ شده ‌است‌ که‌ رسول‌ خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم در حدیث‌ شریف‌ فرمودند: «چون‌ خداوند برای‌ قومی‌ بقا یا رشد و بالندگی‌ را اراده‌ داشته‌ باشد، به‌ آنان‌ وارستگی‌ و میانه‌روی‌ در تنعمات‌ را ارزانی‌ می‌کند و چون‌ به‌ آنان‌ اراده‌ نابودی‌ و ریشه‌کن‌ شدن‌ را داشته‌ باشد، در خیانتی‌ را بر آنان‌ می‌گشاید». آن‌گاه‌ این‌ آیه‌ کریمه‌ و آیه ‌بعدی‌ را تلاوت‌ کردند.

مقاله پیشنهادی

فضیلت سفارش به قرآن

عَنْ طَلْحَهَ ابْنِ مُصَرِّفٍ قَالَ: سَأَلْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ أَبِی أَوْفَى: آوْصَى النَّبِیُّ صلی الله …