تفـســـــیر آیه ۶۵ ســـــوره الانعام

أعوذ بالله من الشیطان الرجیــــم
بِسْـــــمِ اللهِ الـرَّحـْمـــنِ الـرَّحِـیــمِ

{قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَن یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذَاباً مِّن فَوْقِکُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً وَیُذِیقَ بَعْضَکُم بَأْسَ بَعْضٍ انظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الآیَاتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُونَ ‏(۶۵)}.

«بگو» ای‌ پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم «اوست‌ توانا براین‌ که‌ بر شما عذابی‌ را بفرستد» از همه ‌اطراف‌ و جوانبتان: «از بالای‌ سر شما» و آن‌ عذابی‌ است‌ که‌ از آسمان‌ فرود می‌آید؛ چون‌ بارانهای‌ ویرانگر، باریدن‌ سنگ‌ و صاعقه‌های‌ مهلک‌ ـ چنان‌که‌ پروردگار متعال‌، قوم‌ لوط و اصحاب‌ فیل‌ را سنگ‌باران‌ کرد «یا از زیر پاهای ‌شما» با فروبردنتان‌ در زمین‌ (خسف‌) و با زلزله‌ و غرق‌ چنان‌که‌ فرعون‌ را غرق‌ وقارون‌ را در زمین‌ فرو برد. در حدیث‌ شریف‌ مربوط به‌ «نشانه‌های‌ قیامت‌» آمده‌است: «همانا در میان‌ این‌ امت‌، قذف‌، خسف‌ و مسخ‌ پدید می‌آید». «یا شما را گروه‌گروه‌ به‌هم‌ اندازد» یعنی: حق‌ تعالی‌ تواناست‌ بر این‌ که‌ شما را گرفتار هواهای‌ متضاد، نحله‌ها و اندیشه‌های‌ مختلف‌، آرا و نظریات‌ تفرقه‌بار و اختلاف ‌کلمه‌ نماید به‌طوری‌ که‌ سرتاپا غرق‌ کشمکش‌ و معارضه‌ درونی‌ با یک‌دیگر گردید، یا با یک‌دیگر بجنگید «و شر و بلای‌ بعضی‌ از شما را به‌ بعضی ‌دیگر بچشاند» چون‌ کشتن‌ و غارت‌ و به ‌اسارت‌ گرفتن‌ همدیگر چنان‌که‌ در عصر حاضر، امت‌ اسلام‌ در بسیاری‌ از نقاط زمین‌ مبتلای‌ این‌ عذاب‌ است‌ «بنگر چگونه‌ آیات‌ خود را گونه‌گون‌ بیان‌ می‌کنیم‌» یعنی: حجت‌ها و دلایل‌ آشکار را از وجوه‌ مختلف‌ و به‌شیوه‌های‌ گونه‌گون‌ برایشان‌ بیان‌ می‌کنیم‌ «باشد که‌ بفهمند» حقیقت‌ را پس‌ به‌وسیله‌ بیانهای‌ متنوع‌ و روشهای‌ گونه‌گون‌، به‌سوی‌ حقی‌ که‌ آن‌ را برایشان‌ روشن‌ساخته‌ایم‌، بازگردند. در حدیث‌ شریف‌ به‌ روایت‌ سعدبن‌ابی‌وقاص‌ رضی الله عنه آمده‌ است‌ که‌ فرمود: روزی‌ رسول‌ خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم از محل‌ اقامت‌ خود در بالای‌ مدینه‌، به‌سوی‌ قسمت ‌سفلای‌ آن‌ آمدند و چون‌ در راهشان‌ به‌ مسجد بنی‌معاویه‌ (قریه‌ای‌ از قرای‌ انصار) رسیدند، به‌ آن‌ مسجد وارد شده و در آن‌ دو رکعت‌ نماز گزاردند و ما نیز با ایشان ‌نماز گزاردیم‌، آن‌گاه‌ با پروردگارشان‌ مناجات‌ طولانی‌ای‌ نمودند، سپس‌ به‌سوی‌ ما بازگشتند و فرمودند: «از پروردگارم‌ سه‌ چیز را درخواست‌ کردم‌؛ اما او دو تا از آنها را به‌ من‌ داد و یکی‌ را از من‌ بازداشت: از او خواستم‌ که‌ امتم‌ را با غرق‌نمودن ‌و با قحطی‌ هلاک‌ نکند؛ و او این‌ دو را به‌ من‌ عطا کرد و از او خواستم‌ که‌ شر وبلای‌ آنان‌ را در میان‌ خودشان‌ نیفگند (آنان‌ را دچار اختلاف‌ کلمه‌ نگرداند) اما او آن‌ را از من‌ بازداشت‌». البته‌ این‌ حدیث‌ شریف‌ بدین‌ معنی‌ نیست‌ که‌ بخش‌هایی‌ از این‌ امت‌، هرگز به‌ قحطی‌ و غرق‌ گرفتار نمی‌شوند بلکه‌ به‌ این‌ معنی‌ است‌ که‌ امت ‌اسلام‌ با این‌ بلیات‌ ریشه‌کن‌ نمی‌شود و کاملا نابود نمی‌گردد. ابن‌کثیر نقل‌ می‌کند که‌ رسول‌اکرم‌ صلّی الله علیه و آله و سلّم در حدیث‌ شریف‌ فرمودند: «من‌ بر امتم‌ جز از ائمه (حکام) گمراه‌گر بیم‌ ندارم‌ زیرا چون‌ شمشیر در میان‌ امتم‌ نهاده‌ شد تا روز قیامت ‌از میانشان‌ برداشته‌ نخواهد شد».

مقاله پیشنهادی

فضیلت سفارش به قرآن

عَنْ طَلْحَهَ ابْنِ مُصَرِّفٍ قَالَ: سَأَلْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ أَبِی أَوْفَى: آوْصَى النَّبِیُّ صلی الله …