تـعریف قـــرآن

{ إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ} (قیامه / ۱۷).

«جمع و خواندن آن بر ماست».

و فرماید:

{ فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ} (قیامه / ۱۸).

«وقتی آن را خواندیم تو از خواندنش پیروی کن».

اما در اصطلاح برای قرآن تعریفی که جامع شرایط تعریف منطقی باشد ارائه نشده، جز اینکه بگوییم: قرآن کتابی است که به: { بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ (١)الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ (٢)الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ (٣) }(فاتحه / ۱-۳) شروع می‌شود و به: {‏ مِنَ الْجِنَّهِ وَ النَّاسِ ‏} (ناس / ۶) خاتمه می‌یابد.

در تعریف قرآن گفته‌اند: کلام خداوند عزوجل که بر محمد صلی الله علیه و سلم نازل شده و تلاوت آن عبادت است، که از باب تعریف مصدر به ذات است.

در تعریف آن گفتیم: «کلام خدا که بر محمد صلی الله علیه و سلم نازل شده»، تا کتابهای آسمانی دیگر که بر پیامبرانی چون موسی و عیسی و دیگر یپغمبران علیهم السلام نازل شده خارج گردد، و گفتیم: (نازل شده) تا شامل کلام خدا که در لوح محفوظ وجود دارد، نگردد زیرا کلام خدا منحصر به قرآن نیست به شکل عام پاداش می‌یابد چنانکه خداوند فرماید:

{‏قُل لَّوْ کَانَ الْبَحْرُ مِدَاداً لِّکَلِمَاتِ رَبِّی لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَن تَنفَدَ کَلِمَاتُ رَبِّی وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَداً ‏} (کهف / ۱۰۹).

«بگو: اگر دریا براى سخنان پروردگارم جوهر باشد، بى شک دریا پیش از آنکه سخنان پروردگارم پایان پذیرد، تمام خواهد شد. و اگر چه مددى مانند آن [دریا نیز] در میان آوریم‏»

و گفتیم: (که تلاوتش عبادت است) تا احادیث قدسی و احادیث دیگر رسول ‌الله صلی الله علیه و سلم از تعریف خارج شود زیرا گرچه آنها نیز از طرف خداست ولی در تلاوت آنها ثوابی تعیین شده وجود ندارد و خواننده فقط به شکل عام پاداش می‌یابد.