علما در تعریف کبائر و صغائر اقوال مختلفی دارند؛
حافظ ابن حجر رحمه الله اقوال
مختلف را ذکر می کند: ” گفته شده
است: گناه کبیره آنست که بر اساس
نصوص کتاب و سنت وعیدی (تهدید
و هشداری) به مرتکب شونده ی آن
وجود داشته باشد.
ابن صلاح گفته: برای گناهان کبیره
نشانه هایی است،از جمله واجب شدن
حد و نیز هشدار و تهدید به عذاب
جهنم و همانند آنها که در کتاب و سنت
بدان اشاره شده باشند، و نیز(می توان
به آندسته از گناهان کبیره گفت که )
مرتکب شونده با انجام آنها به فسق
وصف شود و یا مورد لعن قرار گیرد.
اسماعیل قاضی با سند صحیح از
حسن بصری رحمه الله آورده است که
گفت:” هر گناهی که خداوند تبارک و
تعالی آنرا به آتش جهنم نسبت داده
است، آن گناه کبیره است.
از شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله
در مورد گناهان کبیره ی مذکور در
قرآن و حدیث سوال شد که آیا برای
شناخت آنها حدودی وجود دارند؟
ایشان پاسخ دادند: ” بهترین اقوال در
این مسئله، قول ماثوری از ابن عباس
رضی الله عنه است و ابوعبید و احمد
ابن حنبل آنرا ذکر کرده اند و آن:
صغائر گناهانی هستند که مشمول دو
حد نمی شوند؛ حد دنیا و حد آخرت.
و این معنای قول همان کسی است که
گوید: (صغائر عبارتست از) هر گناهی
که در دنیا حدی بر آن صورت نگیرد ، و
نیز معنای قول کسی است که گوید: هر
گناهی که به لعن یا غضب الهی یا آتش
جهنم ختم گرددپس آن گناه کبیره است
ونیز به معنای قول کسی است که
گوید:
(صغائر) هر گناهی است که در دنیا
حدی بر آن صورت نگیرد و تهدیدی بر
مرتکب شونده در آخرت نباشد یعنی
“وعید و تهدید خاصی” مانند تهدید به
آتش جهنم یا غضب و لعن الهی . ولی
کبائر؛هر گناهی که مرتکب شونده به
سبب آن تهدید شود که به بهشت داخل
نمی شود و یا بوی بهشت را استشمام
نخواهد کرد، و در مورد انجام گناه گفته
شود: کسی که مرتکب آن شود از ما
( امت محمد صلی الله علیه وسلم )
نیست، و یا مرتکب آن عمل، گناهکار
است، تمامی اینها جزو گناهان کبیره
هستند.
“مجموع الفتاوى” (۱۱/۶۵۰- ۶۵۲) “مجموع الفتاوى” (۱۱/۶۵۸-۶۵۹) “مدارج السالکین”ابن القیم
(۱/۳۱۵-۳۲۷).