وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
گفتاری از شیخ ابن عثیمین
توبه یعنی: بازگشت از معصیت خدا به طاعت او.
خداوند توبه را دوست دارد: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَیُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ (۲۲۲) البقره» «خداوند توبه کننده گان را دوست دارد و آنان را که خود را پاکیزه می دارند دوست می دارد».
هر مؤمنی باید توبه کند: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا تُوبُوا إِلَی اللَّهِ تَوْبَهً نَصُوحًا (۸ ) تحریم» «ای مؤمنان به سوی خدا باز گردید و واقعاً توبه نمایید».
توبه از اسباب رستگاری است: «وَتُوبُوا إِلَی اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ (۳۱) نور». «و همه به سوی خدا باز گردید و توبه کنید تا رستگار شوید و رستگاری یعنی: این که انسان به هدفش برسد و از آنچه بیم دارد از آن نجات یابد».
اگر کسی واقعاً توبه نماید خداوند همه ی گناهانش را هر چند بزرگ و زیاد باشند می آمرزد: «قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَی أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ (۵۳) الزمر».
[بگو ای بندگانم که بر خود زیاده روی کرده اند از رحمت خدا نا امید نشوید بیگمان خداوند همه گناهان را می آمرزد، به راستی که او آمرزند ه ی مهربان است].ای برادری که گناه کرده ای از رحمت پروردگارت ناامید مباش، زیرا درِ توبه تا وقتی که خورشید از مغرب طلوع کند باز است.
پیامبر صلی الله علیه و سلم می فرماید:[ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ یَبْسُطُ یَدَهُ بِاللَّیْلِ لِیَتُوبَ مُسِیءُ النَّهَارِ، وَیَبْسُطُ یَدَهُ بِالنَّهَارِ لِیَتُوبَ مُسِیءُ اللَّیْلِ، حَتَّی تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا] مسلم ۲۷۵۹٫
(خداوند عزوجل دستش را در شب می گستراند تا کسی که در روز گناه کرده توبه نماید، و دستش را در روز می گستراند تا کسی که در شب گناه کرده توبه نماید، تا آنکه خورشید از مغرب طلوع کند ).
چه بسیار توبه کنندگانی بوده اند که از گناهان زیاد و بزرگی توبه نموده اند و خداوند توبه آن ها را پذیرفته است،
خداوند متعال می فرماید: « وَالَّذِینَ لَا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آَخَرَ وَلَا یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا یَزْنُونَ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِکَ یَلْقَ أَثَامًا (۶۸) یُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَیَخْلُدْ فِیهِ مُهَانًا (۶۹) إِلَّا مَنْ تَابَ وَآَمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا (۷۰) » [فرقان].
[و(بندگان خوب خدای رحمان) کسانی هستند که همراه خدا معبود دیگری را به فریاد نمی خوانند، و نفسی را که خداوند کشتن آن را حرام کرده مگر به حق، نمی کشند، و زنا نمی کنند، و هر کس چنین کند به عذاب مبتلا می شود. و روز قیامت عذاب او چند برابر می شود و در دوزخ با خواری می ماند. مگر کسانی که توبه کنند و کار شایسته انجام دهند، خداوند بدیهای ایشان را به نیکی تبدیل می کند، و خداوند آمرزنده ی مهربان است].توبه ی نصوح، توبه ای است که این پنج شرط در آن فراهم باشد:
اول: اخلاص برای خداوند، به این صورت که منظورش از توبه، رضامندی خدا و دست یازیدن به پاداش پروردگار و نجات یافتن از عذاب او باشد.
دوم: پشیمانی از انجام گناه، به گونه ای که از انجام آن ناراحت شود و آرزو کند که ای کاش مرتکب آن نشده بودم.
سوم: دست کشیدن فوری از گناه، پس اگر گناه در حق خداوند باشد، اگر کار حرامی باشد آن را ترک کند و اگر واجبی را ترک کرده بلافاصله انجام دهد. اگر در حق مخلوقی مرتکب گناه شده بلافاصله خود را از آن آزاد کند یا حقش را به او برگرداند و یا از او بخواهد که وی را ببخشد و حلال کند.
چهارم: تصمیم قطعی بگیرد که در آینده به این گناه باز نگردد و آن را تکرار نکند.
پنجم: با فرا رسیدن مرگ و یا با طلوع خورشید از مغرب وقت توبه به پایان می رسد، بنابراین باید قبل از فرا رسیدن مرگ، و پیش از طلوع خورشید از مغرب، توبه نمود.
خداوند متعال می فرماید: «وَلَیْسَتِ التَّوْبَهُ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئَاتِ حَتَّی إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّی تُبْتُ الْآَنَ [نساء: ۱۸]».
[و توبه ی کسانی پذیرفته نیست که کارهای بد انجام می دهند تا این که مرگ یکی از آنها فرا می رسد می گوید اکنون توبه کرده ام].پیامبر صلی الله علیه و سلم می فرماید:[مَنْ تَابَ قَبْلَ أنْ تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِها؛ تَابَ اللهُ عَلَیهِ] ( هر کس قبل از آنکه خورشید از مغرب طلوع کند توبه نماید خداوند توبه اش را می پذیرد ). مسلم ۲۷۰۳
خدایا به ما توفیق توبه ی نصوح عطا بفرما، و توبه ی ما را بپذیر. بار الها! تو شنوا و دانا هستی.