تعارض حقیقی بین دلایل شرعی وجود ندارد

تعارض: عبارت است از تقابل دو دلیل شرعی به گونه ای که اقتضای هریک از آنها عدم اقتضای دیگری است چه به صورت جزئی یا کلی، به گونه ای که جمع بین آنها ممکن نباشد.

لازم است بدانیم دلایل شرعی هرگز با هم تعارض ندارند، اما تعارضی که میان نصوص کتاب و سنت به نظر مجتهد می رسد، تعارض ظاهری است که درحقیقت در نفس مجتهد و فهم او شکل گرفته است اما حقیقتا تعارضی وجود ندارد.

(به عبارت دیگر این تعارض در نگاه مجتهد و به دلیل عدم توانایی لازم وی برای جمع بین نصوص در مساله ای خاص می باشد نه اینکه حقیقتا تعارض میان نصوص وحی (قرآن و سنت) که مصدر آن واحد است، وجود دارد. بلکه همین مساله نزد مجتهد دیگری کاملا قابل جمع است و هیچ تعارضی در نگاه او بین نصوص وارد شده در آن مساله وجود ندارد.)

اما اینکه این تعارض واقعی و حقیقی باشد، چنانکه دو دلیل متعارض از شارع تشریع شده باشد که اقتضای هریک نقیض اقتضای دیگری است و هیچ نسخی بین آنها صورت نگرفته باشد و به هیچ عنوان بین آنها جمع صورت نگیرد، چنین امری محال است بلکه چنین امری سفاهت و کم خردی و عیب و نقص است که حتی انسان عاقل از آن پاک و منزه است چه رسد به شارع حکیم. (پاک و منزه است خداوند متعال از این تناقض گویی).