تراویح و تعداد رکعات آن (۱۴)

(پاسخ به اعتراضات حدیث عایشه)

ادعای چهارم: در آخر حدیث این الفاظ آمده است: «فقالت عایشه فقلت یا رسول الله أتنام قبل أن توتر»: عایشه به رسول الله گفت: آیا قبل از خواندن وتر می خوابی؟ بعید است که پیامبر در نماز تروایح قبل از وتر بخوابند و صحابه منتظر بنشینند. در حالی که در نماز تهجد که در خانه خوانده می شود، گاهی اوقات پیامبر قبل از وتر می خوابیدند. لذا حدیث عایشه مربوط به نماز شب می شود.

جواب:
در مورد این سخن عایشه «اتنام قبل ان توتر» باید بگویم: رسول الله نماز تراویح یا همان نماز شب را در طول عمر مبارک خودشان فقط سه شب به جماعت خواندند اما بقیه ی ایام رمضان و سایر رمضان ها را، رسول الله تراویح را در منزل خواندند پس ممکن است رسول الله قبل از وتر استراحت می کردند و بعد برای خواندن وتر از خواب بیدار می شدند و این سوال عایشه «اتنام قبل ان توتر» از این جهت بود که عایشه تا آن لحظه فکر می کرد قبل از خوابیدن وتر را باید خواند زیرا در منزل پدرش که بود می دید ؛پدرش ابوبکر قبل از خوابیدن وتر را می خواند اما وقتی که به خانه ی رسول الله آمد، دید که رسول الله قبل از خواندن وتر می خوابد و وترش را به تاخیر می اندازد به همین جهت تعجب کرد و از رسول الله سوال کرد «اتنام قبل ان توتر» : (آیا قبل از خواندن وتر می خوابی؟ ). (الاستذکار/ج۲/ ص۱۰۱)

و از طرفی عایشه نسبت به بقیه مردم از احوال پیامبر در شب آگاه تر بود و عایشه ندیده بود که رسول الله در رمضان دو نماز مختلف خوانده باشد. چنانچه حافظ ابن حجر عسقلانی رحمه الله میگوید: «و اما ما رواه ابن ابی شیبه من حدیث ابن عباس کان یصلی فی رمضان عشرین رکعه و الوتر فإسناده ضعیف و قد عارضه حدیث عایشه هذا الذی فی صحیحین مع کونها أعلم بحال النبی لیلا من غیرها»: (اما آن حدیثی که ابن ابی شیبه از ابن عباس روایت می کند که پیامبر در رمضان بیست رکعت تراویح و وتر می خواند، اسناد آن ضعیف است و با حدیث صحیح عائشه ـ رضی الله عنهاـ که در صحیحین آمده است تعارض دارد و گفتنی است که عائشه رضی الله عنها داناتر به حال و عبادت و نماز پیامبر در شب از دیگران بوده است). (فتح الباری/ ج۴/ ص۲۶۶/ ش:۲۰۱۳)

اما آن سه شبی که رسول الله تراویح را با جماعت خواند وتر را هم با جماعت خواند و این طور نبود که رسول الله در آن سه شب هم قبل از خواندن وتر خوابیده باشد و صحابه منتظر نشسته باشند تا رسول الله از خواب بیدار شود و نماز وتر ار بخوانند. این شبهه واقعا خنده دار است.

زیرا در حدیثی که ابن خزیمه و ابن حبان و… از جابر روایت کرده اند آمده است: «صلی بنا رسول الله ثمان رکعات ثم اوتر»: (پیامبر با ما هشت رکعت خواند و سپس وتر خواند). ( صحیح ابن خزیمه / ش:۱۰۷۰) و (صحیح ابن حبان /ش:۲۴۰۹) و…

پس معلوم می شود رسول الله در آن سه شب وتر را قبل از خوابیدن با جماعت خوانده است.

اما در حدیث عایشه مشخص می شود که خواب رسول الله قبل از خواندن وتر در منزل بوده نه در مسجد!!

و جالب اینجاست کسانی که خودشان را مقلد علما می دانند در این مساله ظاهرا از علما، مجتهدین، محدثین و سلف صالح بیشتر می دانند که این چنین اعتراضاتی را به حدیث ام المومنین عایشه وارد می کنند در حالی که همه ی محدثین و علما این حدیث عایشه را صحیح می دانند و با استناد به این حدیث گفته اند که نماز تراویح و تهجد یکی هستند و این حدیث مربوط به تراویح هم می شود چنانچه ابن حجر و علامه کشمیری و… با استناد به حدیث عایشه این چنین گفتند. به هر حال ما نفهمیدیم که شما مقلد هستید یا غیرمقلد؟!!! مثل این که شما از علمای خودتان و محدثین هم بیشتر می فهمید که آنها نفهمیدند حدیث عایشه به تراویح ربطی ندارد اما شما فهمیدید؟!!!

به این ترتیب با توجه به احادیث و فعل رسول الله صلی الله علیه و سلم به این نتیجه می رسیم که: اگر نماز شب یا همان تراویح به جماعت خوانده شود، وتر هم با جماعت خوانده شود اما اگر کسی تروایح یا همان نماز شب را در منزل بخواند، می تواند قبل از خواندن وتر استراحت کند و خواندن وتر را به تأخیر بیندازد.

نویسنده: امید خزاعی