تراویح و تعداد رکعات آن (۱۲)

(پاسخ به اعتراضات حدیث عایشه)

همان طور که در ابتدای بحث گفته شد برخی به حدیث عایشه «ما کان یزیدُ فی رمَضانَ و لا غَیْرِه علی إِحْدَی عَشرهَ رَکْعَه»: (رسول الله چه در رمضان و چه در غیر رمضان از یازده رکعت بیشتر نمی خواند) اعتراض هایی را وارد کرده و این حدیث را مربوط به بحث تراویح نمی دانند که در این بخش و بخش بعدی به بررسی مهم ترین و پاسخ به این اعتراضات خواهم پرداخت.

تذکر: همان طور که می دانید این حدیث حضرت عائشه متفق علیه است و حکم متفق علیه به حدیثی داده می شود که در بالاترین درجه صحت قرار گرفته باشد.
ادعای اول: برخی از کسانی که قائل به بیست رکعت هستند ادعا کرده اند حدیث عایشه رضی الله عنها مضطرب است.

جواب:

در حدیث عایشه اضطرابی وجود ندارد. در واقع این اضطرابی که در ذهن برخی به وجود آمده به خاطر این بوده که نتوانسته اند احادیث را با یکدیگر جمع کنند چنانچه ابن حجر در فتح الباری و سایر محدثین در کتب شروح این اضطرابی که در ذهن برخی به وجود آمده را رفع کرده اند.

حدیثی که مضطرب باشد ضعیف و مردود است، آیا می توانید ادعا کنید که این حدیث عایشه که محدثین حکم متفق علیه به آن داده اند، ضعیف است؟؟؟

ادعای دوم: از حدیث عایشه فهمیده می شود که پیامبر چهار رکعت را با یک سلام می خواند و سه رکعت را با یک سلام. در حالی که کسانی که قائل به هشت رکعت هستند دو رکعت را با یک سلام می خوانند. لذا این حدیث نزد مستدلین متروک العمل است.

جواب:

برداشت شما از حدیث عایشه مبنی بر این که پیامبر چهاررکعت را با یک سلام خوانده است کاملا اشتباه هست. زیرا این چهار رکعت در یک وقت بوده نه با یک سلام!!! به این صورت که رسول الله چهار رکعت را با دو سلام می خواندند. چنانچه در حدیثی دیگری ازعایشه روایت شده است: «یُسَلِّمُ مِنْ کُلِّ ثِنْتَیْنِ»: (رسول الله بعد از هر دو رکعت سلام می داد). (سنن أبی داود/ ش: ۱۳۳۶)
به این ترتیب با جمع دو حدیث مشخص می شود که رسول الله چهار رکعت را با دوسلام می خواندند و کسانی که می گویند رسول الله چهار رکعت را با یک سلام خوانده است در حقیقت نتوانستند نصوص را با یکدیگر جمع کنند و تنها به ظاهر حدیث عایشه قضاوت کردند در نتیجه دچار اشتباه شدند و گمان کردند در این حدیث رسول الله چهار رکعت را با یک سلام خوانده است.

خود رسول الله در حدیثی می فرمایند: «صلاه اللیل مثنى مثنى»: (نماز شب دوتا دوتا می باشد). یعنی در هر دو رکعت باید سلام داد). (متفق علیه)

پس با توجه به احادیث دیگر و جمع آنها با حدیث عایشه و با توجه به فعل و دستور رسول الله به این نتیجه می رسیم که در حدیث عایشه رسول الله چهار رکعت را با یک سلام نخوانده است.
به این ترتیب این حدیث در نزد هیچ کسی متروک العمل نیست و این ادعایی بی دلیل است که از ناآگاهی فرد از احادیث و حدیث عایشه به وجود آمده است.

نویسنده: امید خزاعی

مقاله پیشنهادی

خیار(داشتن اختیار در معامله)

حکمت مشروعیت داشتن اختیار در معامله داشتن حق اختیار در معامله از محاسن اسلام است؛ …