وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
سپاس الله پروردگار جهانیان را که امر به نیکی و همکاری درنیکی و پرهیزگاری کرده و از بدی و اذیت کردن منع نموده است .
پیامبر صلی الله علیه و سلم خبر داده است که دور کردن عوامل آزار دهنده ازسر راه مردم از شعبه های ایمان و از دلایل ورود به بهشت ها است و همچنین از انواع صدقه و نیکی است . و گذاشتن آزار و اذیت کننده بر راه مردم از بزرگترین گناهان و بدیها و از دلایل لعنت و خواری است . از ابو هریره رضی الله عنه روایت است که گفت : رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند : ” ایمان شصت و چند – یا هفتاد – شعبه است ، بالاترین آن لا اله الا الله (توحید) و پایین ترین مرتبه ی آن برداشتن عوامل ازار دهنده از راه است . حیا نیز از شعبه های ایمان است ” آن را بخاری و مسلم و غیره روایت کرده اند.
آزار دهنده عبارت است از هر چه که عابر را اذیت کنند مانند سنگ ، خار ، استخوان ، نجاست ، آهن ، شیشه و غیر آن .
و منظور از دور کردن عبارت است از نابود کردن آزار دهنده و یا دفع آن .
از ابو هریره رضی الله عنه روایت است که رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند :
اعمال نیک و بد امتم به من عرضه شد پس در میان نیکی هایشان برداشتن و دور کردن مؤذی از راه را یافتم. ودر میان کارهای بدشان خلط و بلغم که در مسجد می باشد و دفن نمی شود را یافتم . ” روایت از مسلم . باز از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند : ” بر هر “سلمى” (استخوان بدن) هر روز که خورشید طلوع و غروب میکند صدقه اى است ، کسى که شخصى را در بارزدن چهارپایش یاری کند صدقه است و کلمه ی طیبه صدقه است و هر گامی که به سوی مسجد برداشته می شود صدقه است و برداشتن مؤذی و آزار دهنده از راه صدقه است. روایت از بخاری و مسلم .
منظور از سلمی در حدیث ، استخوان ظریف و مفاصل در جسم انسان است .
و معنی و مراد حدیث این است که ترکیب این استخوانها و سلامتی آنها از بزرگترین لطف و عنایت الهی بر بنده گانش است که هر استخوانی از آنها نیاز به صدقه دارد و بنی آدم برای آن صدقه می دهد تا شکر و سپاسی برای این نعمت ها باشد .
و از انواع این صدقه ها برداشتن آزار و اذیت از راههای مسلمانان است از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر خدا رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند :”زمانی که فردی در مسیری برود و شاخه خارداری بیابد و آن را از راه بردارد و به خاطر آن شکر خدا را به جای آورد پس خداوند او را مغفرت می نماید” روایت از بخاری و مسلم . و در روایتی از مسلم است که گفت : به راستی در بهشت شخصی را دیدم که می گشت و تجمل می کرد به خاطر قطع کردن درختی که سر راه ، مردم را اذیت می کرد”.
همانگونه که ترغیب و تشویق در برداشتن آزار و اذیت از راههای مسلمانان جهت سلامتی عابران ، (در روایات ) آمده است ، همانطور هم تهدید شدید است کسانی را که عوامل آزار دهنده در راه ها قرار می دهند و عابران را اذیت کرده و حرکت را دچار مشکل می کنند .
مسلم در صحیح خود از ابو هریره روایت می کند که رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند :” از ملعون شدگان پرهیز کنید کسانی که خود را در راه مردم و سایه های آنها خالی می کنند” . معنای حدیث نهی از قضای حاجت در راهی است که مردم از آنجا عبور می کنند و یا سایه ای که زیر آن می نشینند وهرکس آن را انجام دهد مستحق لعنت و عقوبت است چون با آن کار مردم را اذیت می کند و ناپاکشان می سازد و یا از عبور و مرور در راه و نشستن در سایه ای که به آن نیاز دارند محرومشان می سازد آنها نیز او را دعای بد و لعنت می کنند.
به تحقیق ، بسیاری از مردم امروزه این امر را کوچک شمرده و در آن سهل انگاری کرده و همواره اقدام به آزار و اذیت مردم در راه هایشان و نشمینگاه ها و استراحتگاه هایشان می کنند : سر راهها چاله حفر می کنند و زباله می اندازند ، تکه های سنگ ، آهن و شیشه پرتاب می کنند ، آبها را روانه می کنند و بر سر راهها ماشین ها را متوقف می سازند – هر چند در آن اذیت مردم و سد راه و مشکل شدن حرکت و یا به خطر افتادن عابران باشد. و انچه را که از تهدید و گناه بودن آن عمل وجود دارد را فراموش کرده اند یا خود را به فراموشی زده اند.
و کسی را نمی یابی که جزای خیر این عمل را به حساب بیاورد و این مؤذی را ازبین ببرد و یا به مسؤلان مراجعه کند و با این کار سبب از بین رفتن آن شود .
و اگر در بزرگراههای عمومی ، سایه ی درختی و یا پلهایی وجود دارند که مردم زیر آنها استراحت می کنند یکی می آید و با قرار دادن آشغالها و کثافت ها آنجا را برایشان فاسد و کثیف می سازد یا در آنجا مدفوع و ادرار کرده یا با تخلیه ی روغن ماشین ، کشتن گوسفند و … و رها کردن خون کثافت و استخوان و باقی مانده ی غذا و یا هر چیز دیگری سایه را برای فرد دیگری که بعد از او می آید فاسد و خراب می کند.
ایمان کجاست؟خلق و خوی مردی و جوانمردی کجاست ؟ کجاست ترس خدا نزد این بی پرواها نسبت به حرمت های مسلمانان و حقوق و آسایش آنها ؟ پس احساس مسلمان چه خواهد بود هنگامی که راه جلویش بسته می شود یا پر از زباله و لجن و گل و لای می شود یا راهش پر از سنگها و تکه های شیشه و قوطی و کارتون های تو خالی می گردد یا در مسیرش چاله حفر می شود یا با نجاسات و بو های بد آلوده می گردد ؟
و شعور و احساس مسلمان چه خواهد بود آن زمانی که حرکت و مسافرت او را خسته کرده و گرمای خورشید و باد سوزان به او رسیده و او را لمس کرده پس به سایه ای پناه می برد تا در آنجا استراحت کند ، هنگامیکه به آن می رسد آنجا را پر آشغال و بو های بد و منظره های زشت می بیند؟ چه چیز هایی از سر خشم در وجودش خواهد بود؟ و چه چیزهایی از دعای بد نسبت به کسی که آن عمل را انجام داده بر زبان جاری خواهد کرد؟و آن فرد واقعاً مستحق چنین سخنانی خواهد بود به خاطر زشتی عملش و به خاطر بدی که در حق برادران مسلمانش انجام داده است .
پس ای کسانی که مردم را در راه هایشان و مکانهای استراحتشان اذیت می کنید ، از خدا بترسید . از آزارهایتان دست بکشید و حق برادرانتان را محترم شمارید و از دعای بد مظلومین بترسید که بین آن و خداوند حجابی وجود ندارد .
از جمله اذیتهای که بعضی کم خردان در حق مسلمانان انجام می دهند ، پارک کردن ماشینها در کنار هم در بین خیابانها ست در حالیکه با هم حرف می زنند و شوخی می کنند ، راه را بر عابران می بندند و مردم را در معرض خطر قرار می دهند و این نمایی زشت است که باید از انجام آن جلوگیری شود و انجام دهنده ی آن ادب گردد.
و از آن جمله کارها که بعضی انجام می دهند ، بیهوده ترساندن و پریشان کردن مردم با ماشین ها است و در حقیقت مظهری از مظاهر نادانی و عقب افتادگی عقلی و فرهنگی و تمدنی و کفران نعمت است . و از آن جمله بی پروایی در رانندگی و کنترل ماشین و بی دقتی در سرعت و پریشان کردن مردم با بوقهای ماشین ها است به خصوص زمانی که (بر حسب تعبیر خود آنها ) پیروزی یک تیم ورزشی را بر تیم دیگری می شنوند.
و از جمله اذیتهایی که بر مسلمان در را ه هایشان وارد می شود و آنها را در معرض خطر قرار می دهد سپردن فرمان و کنترل ماشین به دست کسانی است که درست رانندگی نمی دانند و یا به خاطر بچه بودن و کم سن و سالی بر آن تسلطی ندارند پس هم خودشان و هم دیگران را در معرض خطر قرار می دهند پس یر مسؤولان و والدین بچه های کوچک واجب است که به خاطر دلسوزی برای فرزندان و شفقت برای کسانی که در معرض خطر ند ، آنها را از رانندگی منع کنند و باید با مسوولان جهت دفع این خطر ازسر مسلمانان، همکاری شود.
ازدیگر نمونه های اذیت و آزار رساندن به مسلمانان ، نشستن بر سر راه مسلمان جهت اطلاع یافتن از کارها و اموری است که نمی خواهند از آنها کسی اطلاع یابد و یا نشستن (سر راه) و نگاه انداختن به زنان است در حالی که اجازه ی نگاه به آنها نیست و انجام امور ی غیر از آن که انسان از انجام آنها بر حذر شده است و بدترین آنها عدم پرداختن به واجبات در مقابل عابر است . از ابی سعید خدری رضی الله عنه روایت است که رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند: “از نشستن سر راهها بر حذر باشید. (مردم ) گفتند : پس ما را چاره ای از مجالس سخنرانی خودمان نیست . پس رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند : پس هرگاه مجلسی بر پا کردید ، حق راه را نیز ادا کنید . پرسیدند ای رسول خدا حق راه چیست ؟ فرمودند : چشم پوشی (کنترل نگاه ) ، دست کشیدن از آزار و اذیت ، سلام دادن و امر به معروف و نهی از منکر ” « متفق علیه» . این حدیث دلالت می کند بر عدم نشستن یر راهها مگر برای کسی که حق راه را از این امور(بالا) ادا کند .
واما اگر کسی برای تفریح و خوشگذرانی بر سر راه نشست و به انجام آنچه رسول خدا ارشاد فرموده اند اقدام نکرد پس او گناه کار است و بر مسؤلان واجب است که او را از این کار منع کنند خصوصاً کسی از آنها که کار و عمل زشت انجام دهد.
و از جمله اذیت کردن ها تبدیل خیابانها به محل توپ بازی است که سبب داد و فریاد و تجمع زیاد در اطراف آن می شود و باعث آزار و اذیت عابران و ساکنان آنجا می گردد و چه بسا که سبب زیان و ضررها ی زیاد گردد.
و از جمله اذیت کردنهای مسلمانان سر را هها ، سرپیچی بعضی از رانندگان از قوانین عبور مرور و اصول رانندگی است، مانند بی دقتی در سرعت و عدم پایبند بودن به خط حرکت و رد کردن چراغ ایست و راهنما و یا ایستادن در مکانهای توقف ممنوع و یا راندن ماشین در حالتی که کنترل درستی بر رانندگی ندارد مانند کسی که خواب بر او غلبه کرده است .
و تمامی این حالتها انسان و غیر او را در معرض خطر قرار می دهد پس رفع آنها و بر حذر بودن از آنها واجب است و چه بسیار از این حوادث که به وقوع انجامیدند و در آنها نفوس زیادی ازبین رفته و کفن پوش شده اند و یا عضوهایی ناقص و باطل گشته اند و یا جسم هایی به رنج و مشقت افتاده اند و یا حواسی ناقص و باطل شده اند و همه ی اینها بر می گردند به سهل انگاری رانندگان یا بی دقتی و یا بی اطلاعی آنها از قوانین رانندگی و یا بی توجهی شان به روحیه ی انسانها.
بر استی که این حوادث و هر چه نتیجه ی آن است از ضررهای مالی و جانی بر عهده و مسؤلیت آن رانندگان و کسانی است که به آنها امکان و اجازه ی رانندگی می دهند در حالی که آنها رانندگی را خوب یاد نگرفته اند ، ماشینها مانند اسلحه ی کشنده ای هستند که جز انسانهای وارد و کسانی که استفاده ی درست آنها را بلد هستند و بر آنها تسلط دارند ، کسی دیگر نباید آنها را در دست گیرد و استفاده نمایید و باید از به بازی گرفتن و سهل انگاری در استفاده کردن از آنها دوری نمود.
پس بنده گان خدا ، در حق خود و برادرانتان از خداوند بترسید و حقوق مسلمانان را محترم نگه بدارید و از اذیت کردن و ضرر رساندن به آنها دوری کنید.
و صلی الله علی محمد و علی آله و صحبه و سلم .
نویسنده: صالح بن فوزان الفوزان
ترجمه: منیر