علامه شبلی در موضوعات مختلفی قلمنگاری نموده است که قلم او در آنها شاهکارهای بزرگی بر جای گزارده است.
او نه تنها در نثرنویسی یکتای روزگار بود، بلکه ذوق و طبع شاعری بیمانندی داشت و به زبانهای اردو و فارسی غزلهای زیبا و بدیعی سروده است. تعدادی از تألیفات و مقالات معروف وی به شرح ذیل است:
- المأمون
این کتاب حلقهای از زنجیرۀ «تاریخ فرمانروایان نامور اسلام» است که علامه شبلی طرح تکمیل آن را تهیه کرده بود. این کتای مشتمل بر تاریخ دوران حکومت «مأمون الرشید» از خلفای بنی العباس و خصایل و خصایص اوست.
- تراجم
این یک مقالۀ تحقیقی پیرامون فراگیری مسلمانان زبان بیگانگان را و این که مسلمانان چه علوم و دانشهایی را از ملتهای دیگر آموختهاند میباشد.
- الجزیه
این مقاله تحقیقی پیرامون واقعیت «جزیه» و پاسخ دندانشکنی به کسانی است که مدعی بودند، جزیه (مالیات) را اسلام به وجود آورده است. او در این مقاله ثابت کرده است که بنیانگزار «جزیه» انوشیروان بوده است و بعداً اسلام در مقابل حمایت از غیر مسلمانان در حکومت اسلامی و تضمین مال و جان آنها مقدار معینی مال تحت عنوان «مالیات» از آنها اخذ نموده است.
- سیره النعمان (زندگینامه امام اعظم ابوحنیفه)
کتاب بسیار جامع و مستند در زندگانی امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است([۱]).
الفاروق([۲])
برای دستیابی به منابع این کتاب سفرهایی به بعضی از کشورهای خارجی داشت. این کتاب یکی از بهترین کتابها در سیره و زندگانی خلیفۀ دوم حضرت عمر فاروق رضی الله عنه است.
- الغزالی
- علم الکلام
این کتاب در دو جلد توسط سید محمد تقی داعی فخر گیلانی حدود پنجاه سال قبل به فارسی ترجمه شده است.
- سوانح مولانا روم
- موازنه انیس و دبیر
- شعر العجم
این کتاب یکی از شاهکاری بزرگ علامه شبلی است که در محافل علمی ایران از شهرت ویژهای برخوردار است و توسط سید محمد تقی داعی فخر گیلانی به فارسی ترجمه شده است.
- کلیات شبلی فارسی
- مکاتیب شبلی
- خطبات شبلی
- کلیات اردو
- سیره النبی (فروغ جاویدان)
اثر ماندگار و شاهکار بزرگ علامه شبلی نعمانی که توسط شاگرد رشیدش علامه سید سلیمان ندوی تکمیل گردید.
علاوه بر این، علامه شبلی دهها مقاله در زمینههای مختلف به رشته تحریر درآورده است.
[۱]– این کتاب به زدوی توسط مترجم انشاء الله چاپ و منتشر خواهد شد.
[۲]– این کتاب توسط مترجم در حال ترجمه است.