عمر فرزند خطاب فرزند نفیل فرزند عبدالعزی فرزند ریاح بن عبدالله بن فرط بن رزاح بن عدی بن کعب بن لؤی بن غالب قرشی عدوی است و نسبش در کعب بن لؤی با نسب رسول خدا صلی الله علیه وسلم یکی میشود.
“محض الصواب فی فضائل امیر المؤمنین عمربن الخطاب” (۱/۱۳۱). کنیهاش، ابوحفص؛ و لقبش، فاروق است. زیرا او، نخستین کسی است که اسلام را در مکه آشکار ساخت و بدینسان خداوند متعال، به وسیلهی او میان حق و باطل و اسلام و کفر، جدایی انداخت.
عمر رضی الله عنه سه سال پس از عام الفیل چشم به جهان گشود. ” تاریخ الخلفاء از سیوطی، ص۱۳۳”. او، چهرهای سرخ و سفید داشت که سرخی چهرهاش بیشتر بود و گونهها، بینی و چشمانی زیبا داشت.
کف دستها و قدمهایش، پهن و درشت بود؛ وی، بلند قامت، تنومند، قوی و شجاع بود و موهایش را با حنا رنگ میکرد و دو طرف سبیلش بلند بود؛ تند راه میرفت و بلند سخن میگفت و هرگاه کتک میزد، دردآور بود.” تهذیب الأسماء (۲/۱۴): نووی، أولیات الفاروق: قرشی ص۲۴