بیماری های اصلی در وجود ما دو تا هستند . البته گاهی یکی هست و دیگری نیست و گاهی هر دو تا هستند ؛ اما این طور نیست که هیچ یک از آن ها نباشد .
ما خیلی نیاز به اصلاح داریم و ضمنا تصور کرده ایم که اصلاح ما ناممکن است . اگر دامنه دین این قدر تنگ می بود در قرآن مجید این ارشاد الهی نمی آمد :
{وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّن قَبْلِکَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ أَزْوَاجًا وَذُرِّیَّهً}سوره الرعد آیه ۳۸٫
همچنین به مسلمانان خلافت و سلطنت عطا نمی شد . این تصور که برای بهبود و اصلاح حالت باید همه روابط قطع شوند یک تصور غلط و نابجایی است.
اما بیماریهای اساسی یکی این که مردم علوم دینی را تعلیم نمی گیرند و از آموزه های دینی چیزی نمی دانند .
دوم این که از مصاحبت انسان های بزرگ و با خدا محروم اند . عده ای تصور می کنند که منظور از فراگیری علوم دینی ؛ روحانی شدن است . در صورتی که چنین نیست ؛ بلکه یا انسان عالم و مولوی کامل می شود یا این که از فیض بزرگان و مصاحبت با آن ها بهره می برد .
مواعظ حکیم الامت ؛ جلد دوم ؛ص(۲۵۸).