از جمله عواملی که به انسان، شرح صدر و آرامش میدهد، بازبینی زیبایی آفرینش و لذت بردن از تماشای جهان هستی است. جهان هستی، کتاب گشودهای است که خداوند، در مورد آفرینش آن میفرماید: ﴿فَأَنۢبَتۡنَا بِهِۦ حَدَآئِقَ ذَاتَ بَهۡجَهٖ﴾ [النمل: ۶۰] «پس بوسیله آن، باغهای شکوفایی آفریدیم».
﴿قُلِ ٱنظُرُواْ مَاذَا فِی ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ﴾ [یونس: ۱۰۱] «بگو: بنگرید که در آسمانها و زمین چه هست»؟
در صفحات بعد، چیزهایی از جهان هستی برایت نقل میکنم که تو را به حکمت و عظمت آفریننده راهنمایی مینماید؛ ﴿ٱلَّذِیٓ أَعۡطَىٰ کُلَّ شَیۡءٍ خَلۡقَهُۥ ثُمَّ هَدَىٰ ۵٠﴾ [طه: ۵۰] «خداوند، به هر چیزی آفرینش آن را داده و سپس راه نموده است».
شاعر میگوید:
وکتـاب الفضـاء أقرا فیـه | صوراً مـا قرأتها فی کتابی |
«در کتاب کیهان، چیزهایی میخوانم که در کتاب خودم نخوانده ام».
بازنگاهی به خورشید فروزان، ستارگان درخشان، جویبارها، تپهها، درختان میوه، روشنایی هوا وآب زلال، قدرت خدا را نشان میدهد: ﴿فَتَبَارَکَ ٱللَّهُ أَحۡسَنُ ٱلۡخَٰلِقِینَ ١۴﴾ [المؤمنون: ۱۴] «خجسته است خداوندی که بهترین آفرینندگان میباشد».
وفی کل شیء له آیه | تدل علی أنه الواحد |
«و در هر چیزی نشانهای وجود دارد که بیانگر یگانگی خداوند میباشد».
ایلیا ابوماضی میگوید:
أیـهـا الشـاکی ومـا بـک داء | کیـف تـغـدو إذا غدوت علیلاً | |
أتری الشوک فی الورد وتعمی | أن تــری فـوقه النـدی إکلیـلا | |
والــذی نفـسه بغـیر جـمـال | لا یـری فـی الـوجود شیئاً جمیلاً |
«ای کسی که با وجود عدم بیماری ناله و شکایت داری! اگر بیمار باشی، چگونه صبح خواهی کرد؟!
آیا فقط خار گلها را میبینی و از دیدن تاج شبنم بر روی آنها کوری؟!
کسی که خودش فاقد زیبایی است، در دنیا هیچ چیز زیبایی نمیبیند».