اگر تو گذشت کنی و ببخشی، عزت دنیا و شرافت آخرت را به دست خواهی آورد؛ ﴿فَمَنۡ عَفَا وَأَصۡلَحَ فَأَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِۚ﴾ [الشوری: ۴۰] «پس هرکس عفو نماید و اصلاح کند، پاداش او بر خداوند است».
شکسپیر میگوید: تنور را برای دشمنت زیاد داغ مکن که مبادا خودت بسوزی.
شخصی، به سالم بن عبدالله بن عمر عالم بزرگوار تابعی گفت: تو مرد بدی هستی! گفت: جز تو کسی مرا نشناخته است.
یکی از ادیبان آمریکایی میگوید: ممکن است چوب و سنگ، استخوانهایم را خرد کنند، اما حرفها، نمیتوانند با من کاری بکنند.
شخصی به ابوبکرس گفت: سوگند به خدا، دشنامی به تو میدهم که تا گور همراهت باشد! ابوبکرس گفت: آن دشنام در قبر نیز همراه تو خواهد بود!!
مردی به عمرو بن عاصس گفت: برای جنگیدن با تو از همه چیز دست میکشم و کار و مشغولیتم را کنار میگذارم. عمروس گفت: اکنون به کاری مشغولی که تو را بیکار نمیگذارد.
ژنرال ایزنهاور میگوید: «یک دقیقه از وقت خود را نباید به فکر کردن درباره کسانی ضایع کنیم که دوستشان نداریم».
پشه به درخت خرما گفت: خودت را نگه دار؛ چون میخواهم پرواز کنم و تو را رها نمایم». درخت خرما گفت: سوگند به خدا، من متوجه نشدم که تو روی من نشستهای؛ پس چگونه میشود پروازت را احساس کنم؟!
حاتم چنین سروده است:
وأغفر عوراء الکریم ادخـاره | وأعرض عن شتم اللیئم تکرما |
«اشتباه انسان بزرگوار را میبخشم تا او را برای خود نگاه دارم و از ناسزاگویی به انسان بیارزش و فرومایه به خاطر حفظ احترام و بزرگواری خویش، رویگردانم».
خداوند متعال میفرماید: ﴿وَإِذَا مَرُّواْ بِٱللَّغۡوِ مَرُّواْ کِرَامٗا ٧٢﴾ [الفرقان: ۷۲] «و هرگاه گذرشان بر سخن و امر بیهوده ای بیفتد، با بزرگواری از کنار آن میگذرند».
خداوند متعال میفرماید: ﴿وَإِذَا خَاطَبَهُمُ ٱلۡجَٰهِلُونَ قَالُواْ سَلَٰمٗا ۶٣﴾ [الفرقان: ۶۳] «و هرگاه جاهلان، آنها را خطاب نمایند، سلام میکنند».
کونفوسیوس میگوید: مرد خشمگین همواره سرشار از سم و زهر است.
در حدیث آمده است: «خشمگین مشو، خشمگین مشو، خشمگین مشو».
و نیز در حدیث آمده است: «خشم، اخگری از آتش است». شیطان در سه جا انسان را به زمین میزند و بر او غالب میشود: هنگام خشمگین شدن، هنگام غلبه شهوت و هنگام غفلت.