بهشت و دوزخ باهم مجادله می‌کنند(۳)

مسلم، باب: [جهنم – أعاذنا الله تعالی منها]

امام مسلم رحمه الله در این خصوص روایات متعددی را بیان کرده است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

 

روایت اول:

۳۷۰- این روایت، درست مانند همان روایت امام بخاری (حدیث شماره‌ی ۳۶۸) است با این تفاوت که در این روایت این دو جمله اضافه شده‌اند: «وَقَالَتِ الْجَنَّهُ: فَمَا لِی لَا یَدْخُلُنِی إِلَّا ضُعَفَاءُ النَّاسِ وَسَقَطُهُمْ وَعَجَزُهُمْ» «بهشت گفت: مرا چه شده جز ضعیفان و کسانی که از دید مردم افتاده‌اند و کم‌ارزش می‌باشند و ناتوانند، وارد من نمی‌شوند؟» و جمله‌ی: «وَلِکُلِّ وَاحِدَهٍ مِنْکُمَا مِلْؤُهَا» «هرکدام از شما پُر خواهید شد (برای هرکدام از شما افرادی هست که به وسیله‌ی آن‌ها پُر می‌شوید)».

 

روایت دوم:

۳۷۱- این روایت، درست همانند روایت نخست (حدیث شماره‌ی ۳۷۰) می‌باشد این تفاوت که در این روایت به جای «تَحَاجَّتِ الْجَنَّهُ وَالنَّارُ» جمله‌ی «اِحْتَجَّتِ الْجَنَّهُ وَالنَّارُ» آمده است.

 

روایت سوم:

۳۷۲- این روایت، درست همانند دو روایت قبل می‌باشد، با این تفاوت که به جای «وَعَجَزُهُم» کلمه‌ی «وَغَرَثُهُمْ» آورده است که به معنی «گرسنگان» می‌باشد.

 

روایت چهارم:

۳۷۳- امام مسلم این حدیث را از ابوسعید خدری  رضی الله عنه که درست همانند روایت ابوهریره  رضی الله عنه است، آورده است، تنها تفاوتی که این روایت با بقیه دارد، این است که به جای کلمه‌ی «وَلِکُلِّ وَاحِدَهٍ مِنْکُمَا مِلْؤُهَا» جمله‌ی «وَلِکِلَیْکُمَا مِلْؤُهَا» آمده است و بقیه را ندارد.

 

روایت پنجم:

۳۷۴- «عَنْ قَتَادَهَ، حَدَّثَنَا أَنَسُ بْنُ مَالِکٍ رضی الله عنه أَنَّ نَبِیَّ اللهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: لَا تَزَالُ جَهَنَّمُ تَقُولُ: هَلْ مِنْ مَزِیدٍ؟ حَتَّى یَضَعَ فِیهَا رَبُّ الْعِزَّهِ – تَبَارَکَ وَتَعَالَى – قَدَمَهُ، فَتَقُولُ: قَطٍ! قَطٍ! وَعِزَّتِکَ، وَیُزْوَى بَعْضُهَا إِلَى بَعْضٍ».

374. «از انس بن مالک رضی الله عنه روایت شده است که پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: جهنم مرتب می‌گوید و تکرار می‌کند که آیا بازهم هست؟ تا این که خداوند متعال قدمش را در آن قرار می‌دهد، پس [جهنم در اثر فشاری که ناشی از ازدحام افرادش است] می‌گوید: بس است! بس است! به عزتت سوگند! و کناره‌های دوزخ به هم می‌آیند».

 

روایت ششم:

۳۷۵- «عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم أَنَّهُ قَالَ: لَا تَزَالُ جَهَنَّمُ یُلْقَى فِیهَا، وَتَقُولُ: هَلْ مِنْ مَزِیدٍ؟ حَتَّى یَضَعَ رَبُّ الْعِزَّهِ فِیهَا قَدَمَهُ، فَیَنْزَوِی بَعْضُهَا إِلَى بَعْضٍ، وَتَقُولُ: قَطٍ! قَطٍ! بِعِزَّتِکَ وَکَرَمِکَ، وَلَا یَزَالُ فِی الْجَنَّهِ فَضْلٌ، حَتَّى یُنْشِئَ اللهُ لَهَا خَلْقًا، فَیُسْکِنَهُمْ فَضْلَ الْجَنَّهِ».

375. «از انس بن مالک رضی الله عنه از پیامبرصلی الله علیه و سلم روایت می‌کند که فرمودند: دوزخیان مرتب و پشت سر هم به دوزخ انداخته می‌شوند و دوزخ مرتب می‌گوید: آیا بازهم هست؟ تا این که خداوند متعال قدمش را در آن قرار می‌دهد و کناره‌های دوزخ فرو می‌آیند و به هم می‌چسبند و در این وقت است که جهنم می‌گوید: خدایا! به عزتت سوگند بس است! بس است! اما در مقابل در بهشت جای زیادی مانده است و خداوند [برای پُرکردن] افرادی می‌آفریند و آن‌ها را در بهشت جای می‌دهد».

 

روایت هفتم:

۳۷۶- «عَنْ أَنَسٍ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم یَقُولُ: یَبْقَى مِنَ الْجَنَّهِ مَا شَاءَ اللهُ أَنْ یَبْقَى، ثُمَّ یُنْشِئُ لَهَا خَلْقًا مِمَّا یَشَاءُ».

376. «از انس رضی الله عنه از پیامبرصلی الله علیه و سلم روایت شده است که فرمودند: آن مقدار که خداوند می‌خواهد، در بهشت جای خالی باقی می‌ماند و پُر نمی‌شود تا این که خداوند از هر گروه که خود بخواهد، برای پُرکردن آن آفریدگانی را می‌آفریند».