شیخ الاسلام ابن تیمیه میگوید: «پیامبر صلی الله علیه و سلم خبر داده که این سه خصلت در هر کس باشد، شیرینی ایمان را احساس میکند؛ چون وجود شیرینی در یک چیز، دوست داشتن آن چیز را به دنبال دارد. پس هر کس چیزی را دوست بدارد و اشتهای آن را بکند، هر وقت مرادش حاصل شود، شیرینی، لذت و خوشی آن را احساس میکند. لذت چیزی است که به دنبال رسیدن به مقصودی که شخص دوست دارد و اشتهایش میکند، حاصل میشود». شیخالاسلام ابن تیمیه میافزاید: «پس شیرینی ایمان که در بردارندهی لذت، شادی و خوشی است، به دنبال کمال محبت انسان نسبت به الله به وجود میآید. این امر به وسیلهی سه چیز تحقق مییابد: ۱) کامل کردن این محبت، ۲) گسترش دادن آن، ۳) دفع هر آنچه که ضد این محبت است.
کامل کردن محبت نسبت به الله به این صورت است که خدا و پیامبر صلی الله علیه و سلم در نظرش از هر چیز و هر کس دیگر محبوبتر باشد، چون در محبت خدا و پیامبر صلی الله علیه و سلم اصل محبت کافی نیست، بلکه باید حتماً خدا و پیامبر صلی الله علیه و سلم در نظرش از هر چیز و هرکس دیگر محبوبتر باشد»[۱].
میگویم: این امر تحقق نمییابد مگر زمانی که انسان هر چیزی را که پروردگارش دوست دارد، او هم دوست بدارد و از هر چیزی که پروردگارش بدش میآید، او هم بدش آید.
ابن تیمیه میگوید: «گسترش دادن محبت نسبت به خدا این است که بنده، کسی را که دوست دارد فقط به خاطر خدا دوست بدارد».
میگویم: هرکس مخلوقی را صرفاً به خاطر خدا نه به خاطر هدفی دیگر دوست بدارد، این امر نشان دهندهی محبت کامل نسبت به الله است؛ چون دوستداشتن چیزی که محبوب دوست دارد، نشان دهندهی محبت کامل نسبت به محبوب است. پس وقتی انسان، پیامبران و دوستان خدا را دوست دارد تنها به این خاطر است که آنها به دنبال کسب رضایت و خوشنودی خدا بودند و چیزهایی را که خدا دوستش میدارد، به تحقق دوست دارند. پس آنان را فقط به خاطر الله دوست دارد نه به خاطر چیزی دیگر.
(برگرفته ارکتاب توحید محمد بن عبدالوهاب)
[۱]– العبودیه (ص/۱۵۸-۱۶۰) و نگا: مجموع الفتاوی، ۱۰/۲۰۵-۲۰۶٫