بزرگی به تقوی است نه به نژاد

با توجه به این‌که زیاد بن زیاد برده‌ای بیش نبود، اما شخصیت برجسته‌ای چون عمر بن عبدالعزیز رحمه الله نیز احترام وی را به‌جای می‌آورد، امام مالک بن انس رحمه الله می‌فرماید: زیاد بن زیاد رحمه الله از عبادت‌گزاران و فرزانگان و پرهیزگاران می‌باشد. محمد بن منکدر رحمه الله می‌گوید: زیاد بن زیاد رحمه الله را در آن حالی در مسجد دیدم که خویشتن را این‌چنین مورد خطاب قرار داده بود: ای نفس بنشین، می‌خواهی به کجا بروی، آیا از این‌جا، جائی بهتر برایت میسر می‌گردد، مگر از دنیا چقدر می‌خواهی؟ آیا این دست لباسی که پوشیده‌ای و این نان‌هائی را که می‌خوری برایت کافی نیست؟ محمد بن منکدر رحمه الله می‌گوید: آن بزرگوار به همین صورت نفسش را مورد خطاب قرار داده و اشک‌هایش بر رخسارش سرازیر بود^[۱].

[۱]– صفه الصفوه از ابن جوزی ج ۲ ص ۵۸٫