با مطالعه کتابهای مهندسین، ادیبان، مربیان، مورخین و نیز نشریات شرق و غرب و ماهنامهها و مجلاتی که به موضوع اضطراب و آشفتگی پرداختهاند، به این نتیجه رسیدم که همه، برای دستیابی به آرامش خاطر بر سه چیز اتفاق نظر دارند؛ آن سه چیز، عبارتند از:
نخست: ارتباط با خداوند عزوجل، بندگی خالصانه برای او و اطاعت از او و پناه بردن به او.
این، مهمترین مسألهی ایمان است: ﴿فَٱعۡبُدۡهُ وَٱصۡطَبِرۡ لِعِبَٰدَتِهِۦ﴾ [مریم: ۶۵] «او را بپرست و بر عبادتش شکیبایی بورز».
دوم: بستن پرونده گذشته با تمام ناراحتیها، اشکها، بلاها و دردهایی که در خود داشته و آغاز زندگی جدیدی با روزی جدید.
سوم: نپرداختن و فرونرفتن در آیندهای که هنوز نیامده است و ترک گفتن انتظارات، توقعات و نگرانیهای نابجا؛ خلاصه اینکه باید فقط در چهارچوب امروز زندگی کرد.
علیس میگوید: از آرزوهای طولانی بپرهیزید که انسان را به فراموشی و نسیان میاندازد». ﴿وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُمۡ إِلَیۡنَا لَا یُرۡجَعُونَ ٣٩﴾ [القصص: ۳۹] «و گمان بردند که آنها به سوی ما باز نمیگردند». ﴿یَحۡسَبُونَ کُلَّ صَیۡحَهٍ عَلَیۡهِمۡۚ﴾ [المنافقون: ۴] «آنان هر بانگی را علیه خود میپندارند».
سالهاست مردمانی را میشناسم که منتظر و نگران مسایل و بلاها و اتفاقاتی هستند که هنوز رخ نداده است. آنان همواره خود و دیگران را از آن اتفاقات میترسانند. سبحان الله! چقدر زندگیشان تلخ و رنج بار است! اینها مانند زندانیانی هستند که توسط چینیها شکنجه میشوند. چینیها برای شکنجه زندانیان، آنان را زیر شیر آبی قرار میدهند که در هر دقیقه یک قطره آب از آن میچکد؛ بدین سان زندانی پس از چکیدن یک قطره، منتظر چکیدن قطرهای دیگر میماند و این وضع ادامه مییابد تا اینکه دیوانه میشود و عقلش را از دست میدهد. خداوند دوزخیان را چنین توصیف نموده است: ﴿لَا یُقۡضَىٰ عَلَیۡهِمۡ فَیَمُوتُواْ وَلَا یُخَفَّفُ عَنۡهُم مِّنۡ عَذَابِهَاۚ﴾ [فاطر: ۳۶] «بر آنان فیصله نمیشود که بمیرند و نه از عذابشان کاسته میگردد».
﴿ثُمَّ لَا یَمُوتُ فِیهَا وَلَا یَحۡیَىٰ ١٣﴾ [الأعلی: ۱۳] «دوزخی، در جهنم نه میمیرد و نه زندگی میکند». ﴿کُلَّمَا نَضِجَتۡ جُلُودُهُم بَدَّلۡنَٰهُمۡ جُلُودًا غَیۡرَهَا﴾ [النساء: ۵۶] «هر بار پوستشان بسوزد، به جای آن، پوستهای دیگری قرار میدهیم».